Karyalı Ada - Vikipedi

Karyalı Ada
Halikarnas Mozolesi'nden getirilerek British Museum'da sergilenen ve Ada'ya ait olduğu düşünülen büst.
Karya Satrapı
Önce gelen	Idrieus
Sonra gelen	Piksodaros
Karya Kraliçesi
Sonra gelen	Hanedanlık son buluyor
Ölüm	MÖ 326 Halikarnas
Eş(ler)i	Idrieus
Hanedan	Ekatomnos Hanedanı
Babası	Ekatomnos


y. MÖ. 395–377	Ekatomnos
y. MÖ. 377–353	Mausolos
y. MÖ. 353–351	II. Artemisia
y. MÖ. 351–344	Idrieus
y. MÖ. 344–340	Ada
y. MÖ. 340–335	Piksodaros
y. MÖ. 335–334	Orontobates
y. MÖ. 334–326	Ada

Ada, MÖ 344-340 yılları arasında Ahameniş İmparatorluğu'nun Karya bölgesi satrapı, MÖ 334-326 yılları arasında da Makedonya kralı İskender'in himayesinde Karya kraliçesidir.

Babası Ekatomnos Hanedanı'nın kurucusu Ekatomnos, kocası (ve kardeşi) Idrieus'dur. Ayrıca Karya hükümdarları olan Mausolos, II. Artemisia ve Piksodaros'da kardeşleridir. II. Artemisia'nın ölümünden sonra kocası (ve kardeşi) Idrieus ile birlikte Karya'nın yöneticisi olmuştur. Kocası Idrieus'un MÖ 344'de ölümünden sonra Karya satrapı olmuştur. Ancak MÖ 340 yılında kardeşi Piksodaros tarafından yönetimden kovulmuş, sürgünde Alinda şehrini yönetmiştir. İskender'in MÖ 334'de Anadolu'ya gelmesiyle ona itaat ederek kendisine yardım etmeye ikna etmiş ve onu oğlu olarak evlat edinmiştir. Bu esnada Piksodaros ölmüş ve yerine damadı Pers kökenli Orontobates Karya'nın satrapı olmuştur. İskender aynı yıl içerisinde Halikarnas'ı kuşatarak şehri ele geçirmiş ve Ada'yı Karya kraliçesi olarak tanımıştır.^[1]^[2]^[3] İskender böylelikle, halk tarafından sevilen Ada'yı yönetici yaparak Karyalılar'ın kendisine sadık olmasını sağlamıştır.^[4]

Ada'nın MÖ 326'da ölümüyle Ekatomnos Hanedanı son bulmuş, Karya toprakları da evlat edindiği İskender'e miras olarak kalmıştır.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]

^ McNicoll, Milner; McNicoll, Anthony; Milner, N. P. (1997). Hellenistic Fortifications from the Aegean to the Euphrates (İngilizce). Clarendon Press. s. 26. ISBN 9780198132288.
^ Sears, Matthew A. (2014). "Alexander and Ada Reconsidered". Classical Philology. 109 (3). ss. 211-221. doi:10.1086/676285. ISSN 0009-837X. JSTOR 10.1086/676285. 30 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi1 Mayıs 2025.
^ Arrian. "Chapter XXIII". The Anabasis of Alexander. 1 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2025.
^ Fabre-Serris, Jacqueline; Keith, Alison (2015). Women and War in Antiquity (İngilizce). JHU Press. s. 236. ISBN 9781421417622.

g t d Ahameniş hükümdarlar
Soy ağacı - Ahameniş Krallığı
Ahameniş İmparatorluğu Kralların kralı	Ahameniş Ariaramnes Arsames Teispes I. Kiros I. Kambises II. Kiros II. Kambises Smerdis Gaumata I. Darius I. Serhas I. Artaserhas II. Serhas Sogdianus II. Darius II. Artaserhas III. Artaserhas IV. Artaserhas Arses III. Darius V. Artaserhas Bessus
Lidya satrapları	Tabalus Mazaris Harpagos Oroetus Bagaeus Otanes Artaphernes I Artaphernes II Pissuthnes Tissaphernes Genç Kiros Tissaphernes Tithraustes Tiribazus Struthas Autophradates Spithridates
Hellespont Frigyası satrapları	Mitrobatis Megabazos Megabatis II. Oebares I. Artabazos I. Farnabazos II. Farnakis II. Farnabazos Ariobarzanis II. Artabazos III. Farnabazos Arsites
Kapadokya satrapları	Datames I. Ariamnis Mithrobuzanes I. Ariarathis
Küçük Asya şehirlerinin Yunan valileri	Miltiades Demaratus Gongylos Eurysthenes Prokles Histiaeus Aristagoras Themistokles Archeptolis Aridolis Amyntas II Philiscus
Likya hanedanları	Kheziga Kybernis Kuprlli Harpagus Teththiweibi Kheriga Kherei Arbinas Artembares Artumpara Mithrapata Perikle
Karya hükümdarları	I. Ligdamis Artemisia Pisindelis II. Ligdamis Adusius (satrap) Ekatomnos Mausolos II. Artemisia Idrieus Ada Piksodaros Orontobates
Makedonya kralları	I. Amintas I. Aleksandros
Sur kralları	Mattan IV Boulomenus Abdemon Evagoras Azemilcus
Sayda kralları	Eshmunazar I Tabnit Queen Amoashtart (regent) Eshmunazar II Bodashtart Yatonmilk Anysos Tetramnestos Baalshillem I Baana Baalshillem II Abdashtart I Tennes Evagoras II Abdashtart II Abdashtart III
Ermenistan satrapları	Artasyrus I. Orontes III. Darius II. Orontes
Mısır satrapları	Aryandes Pherendates Ahameniş Arsames Pherendates II Sabaces Mazaces
Baktriya satrapları	İstaspis Dadarsi Masistes Bessus
Medya satrapları	Hydarnes II. Hydarnes Atropat
Kilikya satrapları	Syennesis III II. Farnabazos Camisares Mazaeus Arsames
Diğer bilinen satraplar	Megabizos, Abrocomas, Belesys (Suriye) Ochus (Hyrcania) Satibarzanes (Aria) Atizyes (Frigya Magna) Phrataphernes (Parthia) Ariobarzanes (Persis) Abulitis (Susiana) Mazaeus (Babil)
Çoğu bölgede Ahameniş hükümdarlarının yerini MÖ 330 civarında Helenistik satraplar ve Helenistik hükümdarlar almıştır.

g t d Helenistik satraplar
Büyük İskender'in yönetimindeki satraplar (MÖ. 334-323)	Ada (Karya kraliçesi) Asandros, Menandros (Lidya) Calas, Demarchus (Hellespontos Frigya) Antigonos (Büyük Frigya) Balakros, Menes (Kilikya) Abistamenes (Kapadokya) Abdalonimos (Sayda) Mithrenes (Ermenistan) Mazaeus, Stamenes (Babil) Mazakes (Mezopotamya) Abulitis (Susiana) Oxydates, Atropat (Medya) Phrasaortes, Oxines, Peukestas (Persis) Cleomenes of Naucratis (Mısır) Satibarzanes (Aria) Sibirtios (Kirmanya) Autophradates (Tapuri, Mardi) Andragoras (Parthia) Amminapes, Phrataphernes, Pharismanes (Hyrkania ve Parthia) Artabazos, Kara Kleitos, Amyntas (Baktriya) Oksiyartis (Paropamisadae) Philip, Eudemus (Hindistan) Peithon, son of Agenor (Gandhara) Taksiles (Pencap) Porus (İndus)
Babil Bölünmesi sırasındaki satraplar (MÖ. 323)	Antipatros (Makedonya ve Yunanistan) Philo (İlirya) Lisimahos (Trakya) Leonnatos (Hellespontos Frigya) Antigonos (Frigya) Asandros (Karya) Nearhos (Likya ve Pamfilya) Menandros (Lidya) Philotas (Kilikya) Eumenes (Kapadokya ve Paflagonya) Ptolemaios (Mısır) Laomedon of Mytilene (Suriye) Neoptolemus (Ermenistan) Peukestas (Persis) Arkesilaos (Mezopotamya) Peithon (Büyük Medya) Atropat (Küçük Medya) Scynus (Susiana) Tlepolemus (Persia) Nikanor (Parthia) Phrataphernes (Ermenistan, Parthia) Antigenis (Susiana) Archon (Pelasgia) Filip (Hyrkania) Stasanor (Aria ve Drangiana) Sibirtios (Arahosia ve Gedrosya) Amyntas (Baktriya) Scythaeus (Soğdya) Oksiyartis (Paropamisadae) Taksiles (Pencap) Peithon, son of Agenor (Gandhara) Porus (İndus)
Triparadisos Bölünmesi sırasındaki satraplar (MÖ. 321)	Antipatros (Makedonya ve Yunanistan) Lisimahos (Trakya) Arrhidaeus (Hellespontos Frigya) Antigonos (Frigya, Likya ve Pamfilya) Cassander (Karya) Cleitus the White (Lidya) Philoxenus (Kilikya) Nikanor (Kapadokya ve Paflagonya) Ptolemaios (Mısır) Laomedon of Mytilene (Suriye) Peukestas (Persis) Amphimachus (Mesopotamia) Peithon (Media) Tlepolemus (Carmania) Philip (Parthia) Antigenis (Susiana) Seleukos (Babylonia) Stasanor (Baktriya ve Soğdya) Stasander (Aria ve Drangiana) Sibirtios (Arahosia ve Gedrosya) Oksiyartis (Paropamisadae) Taksiles (Pencap) Peithon, son of Agenor (Gandhara) Porus (İndus)
Sonraki satraplar	Peithon, son of Agenor (Babylon) Sibirtios (Arahosia, Drangiana) Eudemus (İndus) Bagadates, I. Ardakhshir, Wahbarz, I. Vadfradad, II. Vadfradad, Aleksandros y. MÖ 220 (Persis) Andragoras (Parthia) Demodamas (Baktriya, Soğdya) Diodotus (Baktriya) Aleksandros (Lidya) Molon y. MÖ 220, Timarchus, y. MÖ 175 (Medya) Apollodorus (Zazana) Ptolemaeus (Kommagene) Noumenios, Hyspaosines y. MÖ 150 (Harakini)
Helenistik satraplardan önce Ahameniş yöneticileri bulunuyordu, ardından Helenistik yöneticiler onların yerine geçtiler.