I. Evagoras
Evagoras veya Euagoras (Grekçe: Εὐαγόρας) Kıbrıs'taki Salamis'in kralıdır (MÖ 411-374), özellikle onu örnek bir yönetici olarak tanıtan İsokrates'in çalışmalarıyla tanınmıştır.
Soyunun Telamon'un oğlu ve Aias'ın üvey kardeşi Teukros'dan geldiğini iddia etmiştir ve ailesi uzun süredir Salamis'in hükümdarıydı, ancak çocukluğu sırasında Salamis Fenike kontrolüne girmiş ve bu da sürgüne gönderilmesiyle sonuçlanmıştır. Kilikya'dayken Evagoras 50 takipçisinin desteğini toplamış ve tahtı ele geçirmek için MÖ 410'da gizlice geri dönmüştür. Kıbrıs'ı geri almak için sonunda Pers tepkisi bekleyerek Atinalılarla dostluğu geliştirmiş ve Konon'un Aegospotami Muharebesi'ndaki yenilgisinden sonra ona bir sığınak sağlamıştır. Bir süre Ahameniş İmparatorluğu ile dostane ilişkiler sürdürmüş ve Atina için Lacedaemon'a karşı II. Artaserhas'ın yardımını sağlamıştır. MÖ 394'te kaynakların çoğunu kendisinin sağladığı ve çabaları sayesinde Lakedaimon donanmasının yenildiği Knidos Deniz Muharebesi'ne katılmış ve bu hizmetinden dolayı heykeli Atinalılar tarafından Keramikos'ta Konon'un heykelinin yanına yerleştirilmiştir. Ancak, Evagoras ile Persler arasındaki ilişkiler gerginleşmiştir. MÖ 391'den itibaren fiilen savaş halindeydiler. Atinalılar ve Mısır kralı Hakor'un (Achoris) yardımıyla Evagoras, Kıbrıs'ın büyük bir bölümüne hakimiyetini genişletmiş, Küçük Asya'ya geçmiş, Fenike'deki (Sur dahil) birkaç şehri ele geçirmiş ve Kilikyalıları isyana ikna etmiştir.[1]
Evagoras'ın kabul etmeyi reddettiği Antalkidas Barışı'nın (MÖ 387) bir sonucu, Atinalıların Kıbrıs üzerindeki Pers egemenliğini şartlarıyla tanımaları nedeniyle desteklerini geri çekmeleri olmuştur. Sonraki yıllarda Evagoras, Persler tarafından tehdit edilen Mısır'dan gelen ara sıra yardımlar dışında, düşmanlıkları tek başına sürdürmüştür.[1] Evagoras yardım istemek için Mısır'dayken, küçük oğlu Pnytagoras Salamis'in sorumlusuydu.[2] Pers generalleri Tiribazus ve Orontes, sonunda MÖ 385'te Evagoras'ın komuta edebileceğinden çok daha büyük bir orduyla Kıbrıs'ı işgal ettiler. Ancak Evagoras, bu kuvvetin yeniden ikmal edilmesini engellemeyi başardı ve açlık çeken birlikler isyan ettiler. Savaş, Evagoras'ın filosu Citium Muharebesi'nde yok edildiğinde Perslerin lehine dönmüş ve Salamis'e kaçmak zorunda kalmıştır. Burada, sıkı bir abluka altında olmasına rağmen, Evagoras konumunu korumayı başarmış ve iki Pers generali arasındaki bir anlaşmazlığı fırsat bilerek barışı sağlamıştır (MÖ 376). Evagoras'ın nominal olarak Salamis kralı olarak kalmasına izin verilmiş, ancak gerçekte Perslere yıllık haraç ödeyeceği bir vasal olmuştur. Hükümdarlığının son bölümünün kronolojisi belirsizdir. MÖ 374'te, özel intikam amacıyla bir hadım tarafından öldürülmüştür. Yerine oğlu Nikoklis geçmiştir.[1]
İsokrates'in Panegyricus'una göre, Evagoras, Yunan inceliği ve medeniyetini geliştirerek devletinin ve tebaasının refahını artırmayı amaçlayan örnek bir hükümdardı.[1] İsokrates ayrıca, Evagoras'ın asil yönetimi nedeniyle birçok insanın Yunanistan'dan Kıbrıs'a göç ettiğini belirtir. Bu dönemin diğer kaynakları - Diodorus Siculus 14.115, 15.2-9; Ksenofon, Hellenica 4.8 - bu kadar sınırsız övgü dolu değildir. Lysias, Andocides'e Karşı adlı eserinde 6.28'de ondan Kıbrıs kralı olarak bahseder.
Kıbrıslılar Yunanlı olmalarına ve dillerinin Yunancanın bir lehçesi olan Arcadocypriot olmasına rağmen, Kıbrıs hece yazısı adı verilen daha eski ve daha zor bir sistem ile yazarlardı. Evagoras, Kıbrıs'ta eski Kıbrıs hece yazısı yerine Yunan alfabesinin benimsenmesinde öncü olarak anılır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d Önceki cümlelerden bir veya daha fazlası artık kamu malı olan bir yayından alınan metni içeriyor: Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Evagoras". Encyclopædia Britannica. 9 (11. bas.). Cambridge University Press. s. 959.
- ^ "Edward S. Forster, Isocrates Cyprian Orations, section 62". www.perseus.tufts.edu. Erişim tarihi: 2 Mart 2018.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Soy ağacı - Ahameniş Krallığı | ||
| Ahameniş İmparatorluğu Kralların kralı |  | |
| Lidya satrapları | ||
| Hellespont Frigyası satrapları | ||
| Kapadokya satrapları | ||
| Küçük Asya şehirlerinin Yunan valileri | ||
| Likya hanedanları | ||
| Karya hükümdarları | ||
| Makedonya kralları | ||
| Sur kralları | ||
| Sayda kralları |
| |
| Ermenistan satrapları | ||
| Mısır satrapları | ||
| Baktriya satrapları | ||
| Medya satrapları | ||
| Kilikya satrapları | ||
| Diğer bilinen satraplar | ||
Çoğu bölgede Ahameniş hükümdarlarının yerini MÖ 330 civarında Helenistik satraplar ve Helenistik hükümdarlar almıştır. | ||
