Şevket Mirziyoyev
| Şevket Mirziyoyev | |
|---|---|
| Resmî portre, 2018 | |
| 2. Özbekistan Devlet Başkanı | |
| Görevde | |
| Makama geliş 14 Aralık 2016 (9 yıl, 9 gün) | |
| Başbakan | Abdulla Aripov |
| Yerine geldiği | Kendisi (Geçici) |
| Görev süresi 8 Eylül 2016 - 14 Aralık 2016 (97 gün) | |
| Başbakan | Kendisi |
| Yerine geldiği | İslam Kerimov |
| Yerine gelen | Kendisi |
| 3. Özbekistan Başbakanı | |
| Görev süresi 12 Aralık 2003 - 14 Aralık 2016 (13 yıl, 2 gün) | |
| Başkan | İslam Kerimov Nimetullah Yoldaşev (Geçici) Kendisi (Geçici) |
| Yerine geldiği | Utkir Sultonov |
| Yerine gelen | Abdulla Aripov |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Şevket Miramanoviç Mirziyoyev 24 Temmuz 1957 Zaamin, Özbekistan SSC, Sovyetler Birliği |
| Vatandaşlığı | |
| Partisi | Liberal Demokrat Parti (2016-günümüz) |
| Evlilik(ler) | Ziraathan Haşimova |
| Çocuk(lar) | 3 |
| Bitirdiği okul | Taşkent Sulama ve Tarım Mekanizasyon Mühendisleri Enstitüsü |
| Mesleği | Siyasetçi, akademisyen |
| Dini | İslam |
Şevket Miramanoviç Mirziyoyev (Özbekçe telaffuz: [ʃɑfˈkɑt mirɔˈmɔnəvʲit͡ɕ mirziˈjɔjɪf]; d. 24 Temmuz 1957), 2016 yılından bu yana Özbekistan Devlet Başkanı ve Silahlı Kuvvetler Başkomutanı olarak görev yapan Özbek siyasetçidir ve akademisyendir. Daha önce, 2003 ile 2016 yılları arasında Özbekistan Başbakanı olarak hükûmete liderlik etti.
Mirziyoyev, 1980'lerin sonlarında Sovyetler Birliği Komünist Partisi'ne katıldı. 1990 yılında Özbekistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde milletvekili olarak seçildi. 1990'lı yılların ortalarından itibaren, dönemin Devlet Başkanı İslam Kerimov tarafından başbakanlık görevine atanmasından önce Cizzak ve Semerkant vilayetlerinde vali olarak görev yaptı.[1] Devlet Başkanı Kerimov'un ölümünün ardından, 8 Eylül 2016'da Mirziyoyev, Özbekistan Parlamentosu tarafından vekâleten devlet başkanı olarak atandı.[2] Aynı yıl düzenlenen seçimlerde, Özbekistan Liberal Demokrat Partisi'nin adayı olarak oyların %88,6'sını alarak beş yıllık süreyle devlet başkanı seçildi. Mirziyoyev, 2021 seçimlerinde oyların %80,3'ünü alarak ikinci dönemine başladı.[3] Anayasa değişikliğiyle birlikte görev süresinin sıfırlanmasının ardından, 2023 seçimlerine O'zLiDeP desteğiyle bağımsız aday olarak katıldı ve oyların %87,7'sini alarak yedi yıllık yeni dönem için yeniden cumhurbaşkanı seçildi.[4][5]
Mirziyoyev, cumhurbaşkanlığı döneminde yabancı yatırımları teşvik etti, komşu Orta Asya ülkeleriyle ilişkileri güçlendirmiş ve siyasi mahkûmların serbest bırakılması gibi bir dizi liberal reform gerçekleştirdi. Bu reformlar arasında 2019 yılında kötü şöhretli Jaslyk Hapishanesi'nin kapatılması da yer aldı.[6][7] 2021 yılı sonunda idam cezasının kaldırılması ve insan haklarının korunmasını içeren anayasa değişikliklerini duyurdu;[8][9] bu reformlar, 2023 anayasa referandumunda %90,6 oranında halk desteğiyle kabul edildi.[10] Önerilen değişikliklerden biri, yarı özerk Karakalpakistan'ın ayrılma hakkının kaldırılmasını öngörüyordu. Bu düzenleme, Temmuz 2022'de bölgede şiddetli protestolara yol açtı; gösteriler sert şekilde bastırıldı ve ilgili madde geri çekildi.[11]
Yabancı ülkelere ziyaretler
[değiştir | kaynağı değiştir]Başkan Shavkat Mirziyoyev'in devlet başkanı olarak yabancı ülkelere yaptığı resmi ziyaretler.[12][13]
| # | Ülke | Ziyaret tarihi | Sebep |
|---|---|---|---|
| 39 | 23-24.06.2020 | Zaferin 75. yıldönümü[14] | |
| 38 | 19-22.02.2020 | karşılıklı işbirliği[15] | |
| 37 | 16-18.12.2019 | karşılıklı işbirliği[16] | |
| 36 | 13-15.10.2019 | Türkçe konuşan devlet başkanları toplantısı | |
| 35 | 10-11.10.2019 | Bağımsız Devletler Topluluğu Devlet Başkanları Toplantısı | |
| 34 | 31.07.2019 | karşılıklı işbirliği[17] | |
| 33 | 14-16.06.2019 | Bişkek'teki Şanghay İşbirliği Örgütü Zirvesi | |
| 32 | 24-27.04.2019 | karşılıklı işbirliği | |
| 31 | 24-26.03.2019 | karşılıklı işbirliği | |
| 30 | 21-23.01.2019 | karşılıklı işbirliği | |
| 29 | 18.01.2019 | Uluslararası Yatırım Zirvesi | |
| 28 | 06.12.2018 | karşılıklı işbirliği | |
| 27 | 26-27.11.2018 | Şanghay İşbirliği Örgütü Toplantısı | |
| 26 | 9-10.10.2018 | karşılıklı işbirliği | |
| 25 | 02.10.2018 | karşılıklı işbirliği | |
| 24 | 27-28.09.2018 | Bağımsız Devletler Topluluğu Zirvesi | |
| 23 | 03.09.2018 | Türkçe Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi Zirvesi[18] | |
| 22 | 24-25.08.2018 | Aral Denizi Uluslararası Konferansı[19] | |
| 21 | 5-6.07.2018 | karşılıklı işbirliği[20] | |
| 20 | 14.06.2018 | FIFA Dünya Kupası 2018 Açılış Töreni[21] | |
| 19 | 8-9.06.2018 | Xindao'da Şanghay İşbirliği Örgütü Zirvesi | |
| 18 | 15-17.05.2018 | karşılıklı işbirliği[22][23] | |
| 17 | 15-16.03.2018 | karşılıklı işbirliği[24] | |
| 16 | 9-10.03.2018 | karşılıklı işbirliği | |
| 15 | 22-25.11.2017 | karşılıklı işbirliği | |
| 14 | 25.10.2017 | karşılıklı işbirliği | |
| 13 | 9.10.2017 | Bağımsız Devletler Topluluğu Zirvesi | |
| 12 | 19.09.2017 | Birleşmiş Milletler Zirvesi | |
| 11 | 17.9.2017 | V Asya Oyunları töreni | |
| 10 | 9.9.2017[25] | karşılıklı işbirliği, Expo 2017 | |
| 9 | 5.9.2017 | karşılıklı işbirliği, sınır sorunları | |
| 8 | 9.6.2017 | karşılıklı işbirliği, Astana'daki Şanghay İşbirliği Örgütü Zirvesi (2017) | |
| 7 | 22.05.2017 | İslam Konferansı Teşkilatı Örgütü Zirve | |
| 6 | 20.05.2017 | karşılıklı işbirliği | |
| 5 | 13.05.2017 | karşılıklı işbirliği | |
| 4 | 28.04.2017 | karşılıklı işbirliği | |
| 3 | 05.04.2017 | karşılıklı işbirliği | |
| 2 | 23.03.2017 | karşılıklı işbirliği | |
| 1 | 06.03.2017 | karşılıklı işbirliği |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Nechepurenko, Ivan (5 Aralık 2016). "In a Year of Election Upsets, Uzbekistan Delivers the Expected". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2023.
- ^ "Uzbekistan PM Mirziyoyev named interim president". BBC News. 8 Eylül 2016. 9 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2016.
- ^ "Uzbekistan leader wins second term in 'not truly competitive' election". 25 Ekim 2021. 25 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2021.
- ^ "Incumbent Uzbek president wins new term in snap election with token opposition". AP News (İngilizce). 10 Temmuz 2023. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2023.
- ^ "Uzbekistan votes on clause that could extend president's rule to 2040". The Guardian (İngilizce). Agence France-Presse. 30 Nisan 2023. ISSN 0261-3077. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2023.
- ^ Marszewski, Mariusz (17 Temmuz 2018). "Thaw in Uzbekistan. Reforms by President Mirziyoyev". OSW Centre for Eastern Studies (İngilizce). Erişim tarihi: 19 Temmuz 2023.
- ^ Mirovalev, Mansur (12 Ağustos 2019). "Uzbekistan closes infamous prison, but experts question motive". Al Jazeera (İngilizce). Erişim tarihi: 19 Temmuz 2023.
- ^ Putz, Catherine (9 Aralık 2021). "Uzbek President Sets Out Proposals for Constitutional Reforms". thediplomat.com (İngilizce). Erişim tarihi: 19 Temmuz 2023.
- ^ "Uzbekistan president wins referendum on extending powers". The Guardian (İngilizce). Agence France-Presse. 1 Mayıs 2023. ISSN 0261-3077. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2023.
- ^ "Uzbek Officials Say Constitutional Changes Extending President's Term Overwhelmingly Approved". RadioFreeEurope/RadioLiberty (İngilizce). 1 Mayıs 2023. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2023.
- ^ Jackson, Patrick; Fraser, Simon (4 Temmuz 2022). "Uzbekistan Karakalpakstan: At least 18 killed in unrest over right to secede". BBC News (İngilizce). Erişim tarihi: 19 Temmuz 2023.
- ^ "Xorijga tashriflar". 10 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020.
- ^ "Shavkat Mirziyoyevning xalqaro tashriflari". 30 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020.
- ^ "Shavkat Mirziyoyev amaliy tashrif bilan Moskvada bo'ladi". 25 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020.
- ^ "Shavkat Mirziyoyev Turkiyaga jo'nab ketdi". 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020.
- ^ "Shavkat Mirziyoyevning Yaponiyaga tashrifi doirasida 50ga yaqin hujjat imzolanadi". 16 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020.
- ^ "Shavkat Mirziyoyev Minskka yetib bordi". 31 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020.
- ^ "Shavkat Mirziyoyevning keyingi ikki oy ichidagi tig'iz uchrashuvlar grafigi ma'lum bo'ldi". 1 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020.
- ^ "Shavkat Mirziyoyev Turkmanistonga jo'nab ketdi". 1 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020.
- ^ "Shavkat Mirziyoyev Qozog'istonga boradi". 27 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020.
- ^ "Shavkat Mirziyoev Rossiyaga borishi rasman tasdiqlandi". 29 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020.
- ^ "Shavkat Mirziyoyevning AQShga ilk rasmiy tashrifi aniq sanasi ma'lum bo'ldi". 30 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020.
- ^ "Prezidentning AQShga tashrifi doirasida 8,5 milliard dollarlik shartnomalar imzolanishi kutilmoqda". 29 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020.
- ^ "Shavkat Mirziyoyevning navbatdagi xorijiy tashrifi bo'yicha rasmiy ma'lumot berildi". 30 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020.
- ^ "Шавкат Мирзиёев Остона шаҳрига етиб борди". 30 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özbekistan Hükümeti Resmi Websitesi
| Bir Özbekin biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |