II. Gülbahar Hatun
Gülbahar (Kül-Bahār) Hatun گل بهار خاتون | |
|---|---|
 "Gül-Bahar Hâtûn Türbesi" (Hâtûniye Camii-Trabzon) | |
| Doğum | Gül-Bahar - Ayşe (?) |
| Ölüm | 1510 veya 12 Haziran 1515[1] Trabzon |
| Defin yeri | Hâtûniye Camii, Trabzon |
| Din | İslam |
| Evlilik | II. Bayezid |
| Çocuk(lar) | Yavuz Sultan Selim |
| Ebeveyn(ler) | Babası: Abd’üs-Samed[2] isminde bir şahıs |
II. Gülbahar Sultan ya da Gülbahar Ayşe Hatun[1] (Osmanlı Türkçesi: گلبهار سلطان) (ölümü yaklaşık 1510), Osmanlı padişahı Yavuz Sultan Selim'in öz annesi[2][3] ve II. Bayezid'in sekizinci eşidir.[2]
Kökeni
[değiştir | kaynağı değiştir]Bazı kaynaklarda adının Ayşe Hâtûn ve babasının Dulkadiroğlu Alaüddevle Bozkurt Bey olduğu geçer.[1][4][5] Kayıtlarda baba adının Abdüssamed olduğu için bazı tarihçiler cariye kökenli olduğunu söyler. Bir başka rivayete göre Trabzon'da bir Rum papazının kızıdır.[1] Türk Tarih Kurumunun yayımladığı bir belgedeyse Dulkadiroğulları beyliğinden olduğu yazmaktadır.[6]
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Abdüssamed isminde bir şahsın kızıdır. 1469'da Amasya'da II. Bayezid ile evlenmiştir. Daha sonra Trabzon'a vali olarak atanan oğlu Yavuz Sultan Selim'in yanına gitmiştir.[7] Gül-Bahar Hatun 1510 yılı civarında oğlu tahta çıkmadan önce öldü. Gül-Bahar Hatun oğlu Yavuz Sultan Selim'in tahta çıkmasından evvel vefât ettiğinden ötürü hiçbir zaman Valide Hatûn olamadı. En eski kaynaklardan biri olan Cenabî Tarihi adını Âişe Hâtun olarak vermektedir. Sicill-i Osmanî ise isminin Gül-Bahar Hâtun, olduğunu yazar. Öte taraftan Alderson da onun adının Âişe Hâtun, olduğunu belirtmektedir.[1]
Gül-Bahar Hâtûn Türbesi
[değiştir | kaynağı değiştir]O sırada Trabzon valisi olan Yavuz Sultan Selim, Trabzon'da annesinin anısına 1514 yılında Hatûniye Camii ve Hatûniye (Gülbahar Hatun) Külliyesi'ni yaptırdı Bu caminin Trabzon'daki ilk İslâmi eser olduğu düşünülmektedir.
Bibliyografya
[değiştir | kaynağı değiştir]- Yavuz Bahadıroğlu, Resimli Osmanlı Tarihi, Nesil Yayınları, 15. Baskı, 2009, ISBN 978-975-269-299-2.
- Peirce, Leslie P., The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire, Oxford University Press, 1993, ISBN 0-19-508677-5.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. ss. 135-136. ISBN 978-9-753-29623-6. 27 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2016. (Âişe ile Gül-Bahar adlarının iki ayrı kişiyi mi işaret ettiği, yoksa Yavuz Sultan Selim'in annesi öz olan aynı şahsın iki ayrı isimleri mi olduğu tartışmalı bir konudur).
- ^ a b c "The Imperial House of Osman 4". 2 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2006.
- ^ Yavuz Bahadıroğlu, Resimli Osmanlı Tarihi, Nesil Yayınları, 15. Baskı, sayfa 157, 2009, ISBN 978-975-269-299-2
- ^ "Diyanet İslâm Ansiklopedisi: I. Selim maddesi, cilt: 36, sayfa: 407". 23 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2019.
- ^ "Diyanet İslâm Ansiklopedisi: I. Selim maddesi, cilt: 36, sayfa: 407. (pdf)" (PDF). 2 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Mart 2019.
- ^ "Osmanlı Padişahları". 14 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2020.
- ^ Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. s. 136. ISBN 978-9-753-29623-6. 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2019.