Proculus

Proculus
Proculus
Roma İmparatoru & İsyancı
Hüküm süresi	280
Önce gelen	Probus
Sonra gelen	Probus
Ölüm	281

Proculus (ö. 281), Historia Augusta'ya göre tahtta hak iddia eden önemsiz isyancılardan birisi olan askerî "tribune" ;^[1] 280 yılında Probus'a karşı ayaklanmıştır.

Proculus, Albingaunum (Ligurya'daki, şimdi Albenga) yerlisidir. Bir soylu olarak kabul edilmesine rağmen, ataları hayduttu ve bu zenginliğini kaynağını teşkil ediyordu. Proculus, batıda imparatorluk makamı tarafından tutuklandığında kendi latifundia'sından 2000 silahlı köle toplayabilecek kadar zengindi. Adı Vituriga olan ve yeteneklerinden dolayı "Samso" adıyla çağrılan bir kadınla evlenmişti (4. Yüzyılda Historia Augusta nın yazarı " kadınca olmayan ya da kadına benzemeyen" diye tarif eder.),^[2] ve isyana başladığında Herennianus adında dört yaşında bir oğlu vardı.

Proculus, birden fazla Roma Lejyonu'na komuta etmiş hırslı bir askerdi; 280 yılında İmparator Probus'a karşı isyana başlayan Lugdunum (Lyon) halkı tarafından teklif edilen imparatorluğu kabul etti ve ortak imparator olarak Bonosus'la birlikte imparatorluğunu ilan etti.

Suriye'den Sasaniler'le olan savaşından dönen Probus, Proculus'u kuzeye çekilmeye zorladı. Franklar'dan yardım bulma çabası başarısız olunca, onların ihanete uğradı ve Probus tarafından ele geçirildi. Probus, Proculus'u 281 yılı civarında öldürdü ancak, ailesini affetti.

Edward Gibbon tarafından bahsedilen ve Proculus'a ait olduğu düşünülen bir mektup vardır (büyük ihtimalle kurgu) ancak mektup yine de ilginçtir;

Proculus Maeciano adfini salutum dicit. centum ex Sarmatia virgines cep, ex his una nocte decem inivi; omnes tamen, quod in me erat, mulieres intra dies quindecim reddidi.^[3]

Notlar

^ Historia Augusta, Trebellius Pollio'a ya ait kayıp bir eser olan "tek bir kitapta, Valerian ve Gallienus zamanındaki otuz önemsiz taht iddiacısı ve onlardan önce ya da sonra yaşayan imparatorlar" 'u anlatan bir kaynak içerir.(HA)
^ huic uxor virago, quae illum in hanc praecipitavit dementiam, nomine Samso, quod ei postea inditum est, nam antea Vituriga nominata est.
^ "Proculus'tan akrabası Maecianus'a, selamlar. Sarmatya'dan yüz tane genç kız aldım. Tek bir gecede bunlardan on tanesiyle birlikte oldum..."

Kaynakça

Roman Emperors: Probus and rival claimants (Roma İmparatorları: Probus ve rakip taht adayları31 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: Historia Augusta da tasvir edilmişlerdir, (İngilizce)
Historia Augusta: Lives of Firmus, Saturninus, Proculus and Bonosus (Historia Augusta: Firmus, Saturninus, Proculus ve Bonosus'un hayatları,(İngilizce)
Smith, Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythography (Yunan ve Roma Biyografi ve Mitografisi sözlüğü) :31 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Proculus" cognomen'i birçok kişiyi verir, (İngilizce)
Edward Gibbon, Decline and Fall of the Roman Empirevol. I. chapter 12 (Roma imparatorluğunun yükselişi ve düşüşü, cilt.I, bölüm 12) 5 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., (İngilizce)

Resmî unvanlar
Önce gelen: Probus	Roma İmparatoru & İsyancı 280	Sonra gelen: Probus

[1] Historia Augusta, Trebellius Pollio'a ya ait kayıp bir eser olan "tek bir kitapta, Valerian ve Gallienus zamanındaki otuz önemsiz taht iddiacısı ve onlardan önce ya da sonra yaşayan imparatorlar" 'u anlatan bir kaynak içerir.(HA)

[2] huic uxor virago, quae illum in hanc praecipitavit dementiam, nomine Samso, quod ei postea inditum est, nam antea Vituriga nominata est.

[3] "Proculus'tan akrabası Maecianus'a, selamlar. Sarmatya'dan yüz tane genç kız aldım. Tek bir gecede bunlardan on tanesiyle birlikte oldum..."

[1]

[2]

[3]

g t d Roma ve Bizans imparatorları
Principatus MÖ 27-MS 235	Augustus Tiberius Caligula Claudius Neron Galba Otho Vitellius Vespasianus Titus Domitianus Nerva Trajan Hadrianus Antoninus Pius Marcus Aurelius ile Lucius Verus Commodus Pertinax Didius Julianus (Pescennius Niger) (Clodius Albinus) Septimius Severus Caracalla Geta Macrinus ile Diadumenianus Elagabalus Alexander Severus
Kriz 235-284	I. Maximinus I. Gordianus ile II. Gordianus Pupienus ile Balbinus III. Gordianus Philippus Decius ile Herennius Etruscus Hostilianus Trebonianus Gallus ile Volusianus Aemilianus Valerianus Gallienus ile Saloninus ve II. Valerianus II. Claudius Quintillus Aurelianus Tacitus Florianus Probus Carus Carinus ile Numerianus Galyalı imparatorlar: Postumus (Laelianus) Marius Victorinus (II. Domitianus) I. Tetricus ile II. Tetricus
Dominatus 284-395	Diocletianus Diocletianus (Doğu) ile Maximianus (Batı) Diocletianus (Doğu) ile Maximianus (Batı) ile Galerius (Doğu) ve I. Constantius (Batı) Galerius (Doğu) ile I. Constantius (Batı) ve II. Severus (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) Galerius (Doğu) ile II. Severus (Batı) ve I. Konstantin (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) Galerius (Doğu) ile Maxentius (Batı) ve I. Konstantin (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) Galerius (Doğu) ile Licinius (Batı) ve I. Konstantin (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) Maxentius Licinius (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) ve I. Konstantin (augustus) ile Valerius Valens Licinius (Doğu) ile I. Konstantin (Batı) ve Licinius, II. Constantinus ile Crispus (Martinianus) I. Konstantin ile Crispus II. Constantinus I. Konstans Magnentius ile Decentius II. Constantius ile Vetranio Julianus Jovianus I. Valentinianus Valens Gratianus II. Valentinianus Magnus Maximus ile Flavius Victor I. Theodosius (Eugenius)
Batı Roma 395-476	Honorius III. Constantius ile II. Constans III. Constantius Ravenna'daki gaspçı olarak Joannes III. Valentinianus Petronius Maximus ile Palladius Avitus Majorianus sonrası Libius Severus sonrası Anthemius sonrası Olybrius Glycerius Julius Nepos (de jure) Romulus Augustus (gaspçı)
Bizans 395-1204	Arcadius II. Theodosius Pulcheria Marcianus I. Leo II. Leo Zeno Basiliscus ile Marcus Zeno I. Anastasius I. Justinus I. Justinianus II. Justinus II. Tiberius Mauricius ile Theodosius Phocas Herakleios* III. Konstantinos Heraklonas II. Konstans IV. Konstantinos ile Herakleios ile Tiberios ile II. Justinianos II. Justinianos Leontios III. Tiberios II. Justinianos ile Tiberios Filippikos II. Anastasios III. Theodosios III. Leon V. Konstantinos Artabasdos IV. Leon VI. Konstantinos İrini I. Nikiforos Stavrakios I. Mihail ile Theofilaktos V. Leon ile Konstantinos II. Mihail Theofilos III. Mihail I. Basileios VI. Leon Aleksandros VII. Konstantinos I. Romanos ile Hristoforos ile Stefanos ile Konstantinos II. Romanos II. Nikiforos I. İoannis II. Basileios VIII. Konstantinos Zoi ile III. Romanos Zoi ile IV. Mihail V. Mihail IX. Konstantinos Theodora VI. Mihail I. İsaakios X. Konstantinos Romen Diyojen VII. Mihail ile Andronikos ile Konstantios ile Konstantinos III. Nikiforos I. Aleksios II. İoannis ile Aleksios I. Manuil II. Aleksios I. Andronikos II. İsaakios III. Aleksios IV. Aleksios Senato tarafından seçilen gaspçı Nikolaos V. Aleksios
İznik 1204-1261	Konstantinos I. Theodoros III. İoannis II. Theodoros IV. İoannis
Bizans 1261-1453	VIII. Mihail II. Andronikos ile IX. Mihail III. Andronikos V. İoannis VI. İoannis ile V. İoannis ile Matheos V. İoannis IV. Andronikos VII. İoannis V. Andronikos II. Manuil VIII. İoannis XI. Konstantinos
Eğik yazılanlar gaspçı ya da ortak imparatordur. *Herakleios döneminden itibaren Grekçe resmî dil olmuş, bu tarihten itibaren imparatorların Latince yerine Grekçe adları yazılmıştır.