Sütoluk, Posof
| Sütoluk | |
|---|---|
 | |
 Ardahan'ın konumu | |
  Sütoluk Sütoluk'nun Ardahan'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Ardahan |
| İlçe | Posof |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[3] İhtiyar heyeti[3] |
| Rakım | 2300 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 86 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0478 |
| İl plaka kodu | 75 |
| Posta kodu | 75800 |
Sütoluk, Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Sütoluk köyünün eski adı, Satkepela'dır. Gürcüce bir yer adı olan Satkepela (სატყეპელა), yün çırpmada kullanılan sopanın adıdır.[4][5] Bu yer adı Türkçeye Satkabel olarak girmiştir. Nitekim 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Satkabel (صاتقابەل) olarak geçer.[6]
Satkepela köyü, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Samtshe'de yer alır.[7] Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Ancak Satkepela erken dönem Osmanlı tahrir defterlerinde bir köy olarak yer almamıştır.
Satkepela köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca, savaş tazminatının bir parçası olarak Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin 1886 tarihli nüfus tespitinde Satkepel (Саткепель) adıyla kaydedilmiş olan yerleşim, Ardahan sancağının Poshov kazasının Sakire nahiyesinin 12 köyünden biriydi. Nüfusu, 27'si erkek ve 21'i kadın olmak üzere, 4 hanede yaşayan 48 kişiden oluşuyordu. Köy halkının tamamı Kürt olarak yazılmıştır.[8] Satkepela'nın nüfusu Rus idaresi sırasında artmış, 1896'da 62 kişiye, 1906'da da 84 kişiye yükselmiştir.[9]
Birinci Dünya Savaşı sırasında Ardahan bölgesini gezen Gürcü araştırmacı Konstantine Martvileli, köyün adını Satkebeli (სატყებელი) olarak yazmış ve bu yer adının Gürcüce olduğunu belirtmiştir.[10]
Satkepela, Rus hakimiyetinin sona ermesinden sonra, bir süre bağımsız Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. 1921 yılında, Sovyet Rusya'nın Gürcistan'ı işgali sırasında, Ankara Hükümeti'nin verdiği ültimatom üzerine Gürcistan hükûmeti Ardahan ve Artvin bölgelerinden çekildi. 16 Mart 1921'de, Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında imzalanan Moskova Antlaşması'yla da Satkepela köyü Türkiye'ye bırakıldı.[11]
Satkepela, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Kars vilayetinin Poshof kazasının Damal nahiyesine bağlıydı.[6] 1935 genel nüfus sayımında "Satkabel" olarak yazılmış olan köy, bu tarihte Cilvana nahiyesine bağlanmıştı ve nüfusu 149 kişiden oluşuyordu.[12] Satkepela / Satkabel "yabancı kökten geldiği" için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Sütoluk olarak değiştirilmiştir.[13] Sütoluk köyünün nüfusu 1965 yılında 252 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde sadece 26 kişi okuma yazma biliyordu.[14]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Sütoluk köyü, Ardahan il merkezine 108 km, Posof ilçe merkezine 27 km uzaklıktadır.[15] Köy, Posof'un en yüksekte bulunan köyüdür.[16]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 86[2] |
| 2021 | 89[2] |
| 2020 | 91[2] |
| 2019 | 91[2] |
| 2018 | 85[2] |
| 2017 | 89[2] |
| 2016 | 80[2] |
| 2015 | 69[2] |
| 2014 | 81[2] |
| 2013 | 72[2] |
| 2012 | 71[2] |
| 2011 | 74[2] |
| 2010 | 83[2] |
| 2009 | 82[2] |
| 2008 | 86[2] |
| 2007 | 85[2] |
| 2000 | 140[15] |
| 1990 | 299[17] |
| 1985 | 341[18] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Sutoluk, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Posof Sütoluk Köy Nüfusu". Nufusune.com. 17 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020.
- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2015, s. 188 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-7362-5.
- ^ "სატყეპელა" - Cavaheti Diyalekti Sözlüğü
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 762.
- ^ 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2015, s. 188. 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-7362-5
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Kars oblastı" - 389". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2024.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 114, ISBN 9786052100271.
- ^ "Konstantine Martvileli, "Ardahan Bölgesinde", Sakartvelo gazetesi, 7 Ekim 1917, sayı 220". 12 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2021.
- ^ Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 3 cilt; 2. cilt, s. 41.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 326" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 748". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 361.
- ^ a b "Sütoluk Köyü". YerelNet.org.tr. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020.
- ^ Kaya, Günay (2005). "Posof Çayı Havzası'nda Yerleşmeler". Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 5 (1). dergipark.org.tr. s. 79. 1 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi27 Nisan 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.