Marcianus

Marcianus Markiyan
Basileus Rhōmaiōn
Marcianus'un zaferlerini ünleyen bir solidus sikkesi
Bizans İmparatoru
Hüküm süresi	450 - 457
Önce gelen	II. Theodosius, Pulcheria
Sonra gelen	I. Leo
Doğum	396 Trakya veya İlirya
Ölüm	Ocak 457 Konstantinopolis
Defin	Havariyyun Kilisesi
Eş(ler)i	Pulcheria
Çocuk(lar)ı	Marcia Euphemia
Tam adı Flavius Marcianus
Hanedan	Theodosius Hanedanı

(Marcianus Sütunu) Kıztaşı, Fatih, İstanbul.

Marcianus veya Markiyan (Lat: Flavius Marcianus, d. 396 - ö. 457), 450-457 arasında Doğu Roma İmparatoru (Bizans). İmparator I. Theodosius'la (ö. 395) başlayan hanedanın son hükümdarıdır. Marcianus'un imparatorluk döneminde Doğu Roma İmparatorluğu Marcianus'un ülkesini dış tehditlerden koruması ve malî ve ekonomik reformlar uygulaması nedeniyle bir altın çağı olarak değerlendirmektedir. Buna karşılık Marcianus'un Doğu'yu yalıtma politikası ile, Batı Roma İmparatorluğu'nu barbar hücumlarına karşı desteksiz bırakmıştır. Attila'nin Galya ve İtalya seferi ve Vandallar tarafından 455 yılında Roma'nın talan edilmesi Marcianus saltanat döneminde gerçekleşmiştir ve onun döneminde Batı Roma İmparatorluğu'nun yıkılmasına yol açan kargaşayla çarpıcı bir karşıtlık oluşturmuştur.

İmparatorluğa yükseliş

Aelia Pulcheria, II. Theodosius’un kız kardeşi ve Marcianus’un eşidir. 453 yılında ölmüştür.

Marcianus ya Trakya ya da İlirya'da doğmuştur. Hayatının ilk çağlarını ismi bilinmeyen bir asker olarak yaşamıştır. Sonra 19 yıl Roma'nın gerçek idarecileri olan barbar generaller Ardaburius ve Aspar altında hizmet görmüş ve bu sırada Persler ve Vandallar ile olan savaşlara iştirak etmiştir. 431de Marcianus Hippo Regius civarında olan bir savaşta Vandallara esir düşmüş ve (428-477 döneminde) Vandal Kralı olan Genserik huzuruna çıkarılmıştır. Vandallar aleyhinde hayatının sonuna kadar hiç silah kullanmayacağına yemin ederek esaretten kurtulmayı başarmıştır.

Marcianus, II. Theodosius'un nüfuzlu komutanı Aspar'ın hizmetindeyken daha yüksek mevkilere getirilmiş; İmparatorluk Muhafızları komutanı; tribun ve senatör olmuştur. (408-450 arasında imparator olan) II. Theodosius'un ölümünden sonra, Aspar tarafından eski imparator II. Theodosius'un kız kardeşi Pulcheria ile bir bakıma sembolik olarak evlenmesi düzenlenerek, 25 Ağustos 450 günü Hunlar tarafından büyük tahribata maruz kalmış ve küçük düşürülmüş imparatorluğun tahtına çıkarılmıştır.

İmparatorluk dönemi

Marcianus İmparator olduktan hemen sonra (434-453 de hüküm süren) Hun Kralı Attila'ya, onun Roma topraklarına hücum etmesini önlemek üzere, II. Theodosios'un devamlı verdiği yıllık tazminat vermekten vazgeçtiğini ilan etmiştir. Attila Doğu Roma İmparatorluğu başkenti olan Konstantinopolis'i hiçbir zaman ele geçiremeyeceğini bildiği için hücumlarını Batı Roma İmparatorluğu'na çevirmiş ve Marcianus'un idaresinde bulunan arazilere hiç hücum etmeden 451'de Roma Galya eyaletine ve 452'de İtalya'ya hücumlar ve seferler düzenlemiştir.

Marcianus iç siyaset olarak devletin malî yapısına reformlar uygulamış; israfçı harcamaları kontrol etmeye çalışmıştır. Barbar kavimlerin istilalarına uğramış Doğu Roma eyaletlerine yeni Romalı ahali göçleri tertip etmiş ve tahrip edilmiş Roma yerleşkelerinin yenilenmesine yardım etmiştir.

Askerî alanda Doğu Roma eyaletlerine olan hücumları önlemeye çalışmıştır. Suriye'ye ve (452)de Mısıra olan hücumları geri püskürtmüş ve Ermenistan sınırları yakındaki isyanları bastırmıştır.

Hükümdarlık dönemindeki bir önemli olayda, Kadıköy (Kalkedon)'da 451'de topladığı IV. Ekumenik Konsil'dir. Bu konsil Hristiyanlığın İsa'nın tanrısal ve insansal olmak üzere iki tabiati olduğu biçimindeki öğretisini onayladı, Monofizit görüşü reddetti.

Marcianus Sütunu'nun kaidesi: bir çelenk içinde "Hi-Ro" harflerini gösterir.

Genellikle Marcianus'un Batı Roma İmparatorluğu'nun işlerine hiç karışmamış ve bu imparatorluğa olan hücumlara karşı hiç destek sağlamamıştır. Attila'nin Galya ve İtalya seferlerinde hiçbir yardımda bulunmamış ve Genserik'in idaresindeki Vandal'ların İtalya'yı yıkıp yakmasına, hatta 455 yılında Roma'yı talan etmesine karşı göz yummuştur.

Marcianus 453'te Attila'nin ölmesinden hemen önce onunla çatışma haline geçmiştir. Fakat Hun Kralı birdenbire beklemedik şekilde ölünce bu çatışma ortaya çıkmamıştır. Son yıllarda yapılan araştırmalara göre, Atila'nin bu beklemedik ölümüne neden, Marcianus'un ona gönderdiği elçinin entrikaları ile ortaya çıkmıştır. Efsaneye göre Atilla'nın ölüm gecesi Marcianus bir rüyada Atila'nin yayının kırıldığını görmüş; bunun Atila'nin öldüğüne yormuş ve birkaç gün sonra ölüm haberini almıştır.

Marcianus 457de bir uzun dinsel hac seyahati sırasında ortaya çıkan bir yaranın kangren olması dolayısıyla ölmüştür. Marcianus'un ölümünden sonra Doğu Roma tahtına I. Leo geçmiştir.

Kısa süren hükümdarlık dönemi ve bu dönemde Batı'yı elden çıkarırcasına ihmal etmesine rağmen, Marcianus ilk Bizans imparatorlarının en iyileri arasında anılmaktadır. Doğu Ortodoks Hristiyan Kilisesi onu ve karısı olan Pulcheria'yı aziz olarak kabul etmektedir ve onların azizlik günleri 17 Şubat'ta kutlanmaktadır.

Evlilikleri

Marcianus birinci evliliğini hâlen ismi bilinmeyen bir kadınla yapmıştır. Bu evlilikten Marcia Euphemia adlı ismi bilinen tek kızı olmuştur. Marcianus'un tek kızı Euphemia, 467-472 arasında Batı Roma imparatoru olan Anthemius'la evlenmiştir.

İmparator II. Theodosius'in kızı olan ve taht varisi olan Pulcheria Marcianus'un ikinci karısıdır. Bu ikinci evlilik, Marcianus'u evlilik dolayısıyla Theodosius Hanedanı'nin bir üyesi yapmak için bir sadece politik hedefi olan aldatmaca bir evlilikti. Pulcheria bir rahibe gibi cinsel ilişkilerden uzaklaşma yemini etmiş ve bu yeminine hep uymuştur. Makranios ile Pulcheria arasındaki evlilik bu nedenle sembolik kalıp hiçbir karı-koca ilişkisi oluşturmamıştır.

Dışsal kaynaklar

• Norwich. John Julius, (1988), Byzantium: The Early Centuries, Londra:Penguin ISBN 0-14-011447-5 (İngilizce) say.155

Resmî unvanlar
Önce gelen: II. Theodosius	Bizans İmparatoru 450 - 457	Sonra gelen: I. Leo