Simcûrîler
Simcûrîler, 10. yüzyılda Buhara'daki Sâmânî emirlerine hizmet eden bir Türk ailesidir. O dönemde Doğu İran ve Güney Afganistan'ın tarihinde etkili bir rol oynamışlar ve 10. yüzyılın ikinci yarısında Horasan'da yarı bağımsız bir beylik kurmuşlardır.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Simcûrîler, Sâmânî emirleri için Türk köleler (memlûkler veya gulâmlar) olarak ortaya çıktılar.[1] Askeri komutanlar ve valiler olarak gösterdikleri becerilerin yanı sıra, kalıcı bir güç üssü işlevi gören Kuhistan bölgesindeki geniş mülkleri sayesinde hızla öne çıktılar.[2]
Kurucusu ve isim babası olan Simcûr ed-Devâtî, Doğu ve Orta İran'da çeşitli valiliklere atandı ve Sâmânîler'in o bölgede nüfuzunu genişletmesine yardımcı oldular. Oğlu İbrahim bin Simcûr 944/945 yılında Horasan valiliğine atandı, ancak kısa bir süre bu görevi sürdürebildi. İbrahim'in ölümünden sonra oğlu Ebû'l Hasan Simcûrî, Horasan valiliğiyle görevlendirildi ve yaklaşık otuz yıl boyunca bu görevde bulundu.[2]
Çocuk Nûh bin Mansûr'un Sâmânîler emirliğine yükselmesiyle Muhammed, Buhara'dan daha fazla özerklik kazanabildi. 970-980'lerde Sâmânîler Devleti'ni sarsan mücadelelerde kilit isimdi. Babasının vefatı üzerine yerine oğlu Ebû Ali Simcûrî geçti. Ebû Ali, Sâmânî egemenliğinden tamamen vazgeçti ve düşmanlarına bir süre direnebildi, ancak sonunda Horasan'ı ele geçiren bir diğer Türk köle ailesi olan Gazneliler tarafından yakalanıp idam edildi.[2]
Simcûrîler listesi
[değiştir | kaynağı değiştir]- Simcûr ed-Devâtî, (913-914)
- İbrahim bin Simcûr, valilik (945-946)
- Ebû'l Hasan Simcûrî, 1. valilik (956-960), 2. valilik (961-982)
- Ebû Ali Simcûrî, 1. Valilik (984-987), 2. Valilik (995-997)
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Türk halkları
- Türklerin Zaman Çizelgesi (500-1300)
- Sâmânîler
- Gazneliler
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- Genel
- Bosworth, Clifford Edmund. The New Islamic Dynasties: A Chronological and Genealogical Manual. Great Britain: Columbia University Press, 1996. 0-231-10714-5
- Treadwell, Luke. "Simjurids." Encyclopaedia Iranica. Ed. Ehsan Yarshater. Columbia University. Retrieved 8 May 2012.
