Evrimsel hayat ağacı

Evrimsel hayat ağacı, ortak ata üzerinden canlıların öncül ve ardıl ilişkilerini ve türlerin kökenini açıklayan kurgusal ağaç.

1858 yılında Charles Darwin ve Alfred Russel Wallace, Darwin'in Türlerin Kökeni (1859) eserini detaylı olarak açıklayan yeni bir teori yayınladılar. Jean-Baptiste Lamarck'ın aksine Darwin, ortak ata ve dallara ayrılan evrimsel hayat ağacı fikirlerini ortaya attı. Evrimsel hayat ağacı teorisi, doğal seçilim fikri üzerine kurulu olarak çiftçilik, biyocoğrafya, jeoloji, morfoloji ve embriyoloji gibi geniş bir alanda sentez oluşturmaktadır.

Evrimsel biyoloji
Bir dizinin parçası
Darwin ispinozları (John Gould tarafından)
Dizin Giriş Ana Ana hatları Sözlük Kanıtlar Tarihçe
Süreçler ve sonuçlar Popülasyon genetiği Varyasyon Çeşitlilik Mutasyon Doğal seçilim Adaptasyon Polimorfizm Genetik sürüklenme Gen akışı Türleşme Adaptif radyasyon Karşılıklı yardımlaşma Birlikte evrim Birlikte yok oluş Olasılık Iraksama Yakınsama Paralel evrim Soy tükenmesi
Doğal tarih Yaşamın kökeni Ortak ata Yaşam tarihi Zaman çizelgesi İnsanın evrimi Yakın insan evrimi Filogeni Biyoçeşitlilik Biyocoğrafya Sınıflandırma Evrimsel taksonomi Kladistik Geçiş fosili Soy tükenmesi
Evrim teorisinin tarihi Genel bakış Rönesans Darwin öncesi Darwin Türlerin Kökeni Modern sentez öncesi Modern sentez Moleküler evrimin tarihi Evo-devo Güncel araştırmalar Türleşme tarihi Paleontoloji tarihi (zaman çizelgesi)
Alanlar ve uygulamalar Evrime dayalı uygulamalar Biyososyal kriminoloji Ekolojik genetik Evrimsel estetik Evrimsel antropoloji Evrimsel hesaplama Evrimsel ekoloji Evrimsel ekonomi Evrimsel epistemoloji Evrimsel etik Evrimsel oyun teorisi Evrimsel filoloji Evrimsel tıp Evrimsel nöroloji Evrimsel fizyoloji Evrimsel psikoloji Deneysel evrim İstilacı genetik Ada biyocoğrafyası Filogenetik Paleontoloji Yapay seçilim Türleşme üzerine laboratuvar deneyleri Sosyobiyoloji Sistematik Evrensel Darwinizm
Toplumsal etkiler Öjeni Teori ve olgu olarak evrim Disgenik Evrim teorisinin toplumsal etkileri Yaratılış–evrim tartışması Teistik evrim Evrime itirazlar Evrime verilen destek düzeyi Doğa–çevre tartışması
Kategori • Kitap
g t d

g t d Evrimsel biyoloji
Giriş Ana hatlar Evrimsel tarih kronolojisi Yaşamın evrimsel tarihi Dizin
Evrim	Abiyogenez Adaptasyon Adaptif radyasyon Diğerkâmlık Hile yapmak Karşılıklı Baldwin etkisi Kladistik Birlikte evrim Mutualizm Ortak ata Yakınsak evrim Iraksak evrim Yeryüzündeki ilk yaşam Evrimin kanıtları Evrimsel silahlanma yarışı Evrimsel baskı Eksaptasyon Soy tükenmesi Yok oluş Homoloji Son evrensel ortak ata Makro evrim Mikro evrim Uyumsuzluk Adaptif olmayan radyasyon Panspermia Paralel evrim Sinyalizasyon teorisi Handikap ilkesi Türleşme Tür Tür kompleksi Türler sorunu Taksonomi Seçilim birimleri Gen merkezli evrim görüşü Varoluş mücadelesi
Popülasyon genetiği	Yapay seçilim Biyoçeşitlilik Evrimsel olarak istikrarlı strateji Fisher prensibi Uyum başarısı Kapsayıcı Gen akışı Genetik sürüklenme Akraba seçilimi Ebeveyn yatırımı Ebeveyn-yavru çatışması Mutasyon Popülasyon Doğal seçilim Eşeysel dimorfizm Cinsel seçilim Eş seçimi Sosyal seçilim Trivers-Willard hipotezi Varyasyon
Gelişim	Kanalizasyon Evrimsel gelişim biyolojisi Genetik asimilasyon İnversiyon Modülerlik Fenotipik plastisite
Taksonlara göre evrim	Bakteriler Kuşlar köken Brachiopodalar Yumuşakçalar Kafadan bacaklılar Dinozorlar Balıklar Mantarlar Böcekler Kelebekler Memeliler kediler köpekgiller kurtlar köpekler sırtlangiller yunuslar ve balinalar atlar kangurugiller primatlar insanlar lemurlar deniz inekleri Bitkiler tozlayıcı aracılı Sürüngenler Örümcekler Dört üyeliler Virüsler
Organlara göre evrim	Hücreler DNA Kamçı Ökaryotlar simbiyogenez kromozom endomembran sistemi mitokondri çekirdek plastitler Hayvanlarda göz kıl kulak kemikleri sinir sistemleri beyin
Sürece göre evrim	Yaşlanma ölüm programlanmış hücre ölümü Kuşların uçuşu Biyolojik karmaşıklık Karşılıklı yardımlaşma Renkli görme primatlarda Duygular Empati Etik Gerçek sosyal yaşam Bağışıklık sistemi Metabolizma Tek eşlilik Ahlak Mozaik evrim Çok hücrelilik Eşeyli üreme Gamet farklılaşması/cinsiyetler Yaşam döngüleri/nükleer evreler Çiftleşme tipleri Mayoz Biyolojik cinsiyet belirleme Yılan zehri
Tempo ve biçimler	Tedricilik/Sıçramalı evrim/Sıçramacılık Mikromutasyon/Makromutasyon Üniformitaryanizm/Katastrofizm
Türleşme	Allopatrik Anagenez Katagenez Kladogenez Ortak türleşme Ekolojik Hibrit Ekolojik olmayan Parapatrik Peripatrik Takviye Simpatrik
Tarih	Rönesans ve Aydınlanma Çağı Türlerin transmutasyonu David Hume Tabiî Din Üzerine Diyaloglar Charles Darwin Türlerin Kökeni Paleontoloji tarihi Geçiş fosili Karışmalı kalıtım Mendel genetiği Darwinizmin tutulması Modern evrimsel sentez Moleküler evrimin tarihçesi Genişletilmiş evrimsel sentez
Felsefe	Darwinizm Alternatifler Katastrofizm Lamarkizm Ortogenez Mutasyonizm Sıçramacılık Yapısalcılık Spandrel Teistik Vitalizm Biyolojide teleoloji
Alakalı	Biyocoğrafya Ekolojik genetik Grup seçilimi Kültürel evrim Kültürel grup seçimi İkili kalıtım teorisi Hologenom evrimi teorisi Kayıp kalıtım problemi Moleküler evrim Astrobiyoloji Filogenetik Ağaç Polimorfizm Eobiont Sistematik Transgenerasyonel epigenetik kalıtım
Kategori Commons Vikiproje

g t d Biyoloji felsefesi
Temalar	Deneycilik Natüralizm Pragmatizm Redüksiyonizm Holizm Evrimsel taksonomi
Evrim	Adaptasyonizm Darwinizm'e alternatifler Katastrofizm Lamarkizm Orthogenesis Mutasyonizm Yapısalcılık Spandrel Teistik Vitalizm Darwinizm Evrimsel epistemoloji Teleoloji Evrimsel hayat ağacı
Biyoloji felsefecileri	John Beatty Lindley Darden Daniel Dennett John Dupré Carla Fehr Marjorie Grene Peter Godfrey-Smith James R. Griesemer Paul E. Griffiths David Hull Hans Jonas Philip Stuart Kitcher Tim Lewens Helen Longino Jane Maienschein Roberta Millstein Sandra Mitchell Susan Oyama Alex Rosenberg Michael Ruse Sahotra Sarkar Elliott Sober Kim Sterelny Alfred I. Tauber Francisco Varela Gerard Verschuuren William C. Wimsatt
Biyologlar	Francisco J. Ayala Patrick Bateson Charles Darwin Richard Dawkins Jared Diamond Michael Ghiselin François Jacob Stephen Jay Gould Richard Lewontin Konrad Lorenz Humberto Maturana Ernst Mayr Jacques Monod Denis Noble Joan Roughgarden Rolf Sattler John Maynard Smith Edward Osborne Wilson Jonas Salk
İlgili	Zihin felsefesi Biyoloji tarihi

Evrim ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.