Piruhi
| Piruhi | |
|---|---|
 | |
| Bölgesi | Orta Avrupa, Doğu Avrupa, Güneydoğu Avrupa |
| Türü | mantı |
Piruhi; un, yumurta, tulum peyniri, tereyağı, et suyu ve ceviz içinden yapılan bir hamur yemeğidir. Pirohi, piruhi ve piruşki Rusça kökenli bir kelimedir. Bir çeşit mantıdır. Osmanlı mutfağında yer alır.
Kayseri'de soğanlı peynir içi hazırlanır ve klasik mantı boyutlarında hamur üçgen şeklinde bu iç ile doldurulduktan sonra önce ya az yağ ile tavada kızartılır ya da fırına verilir. Sonrasında fırından çıkmış piruhi mantı gibi pişirilir ve sulu yenir. Amasya bölgesinde kaypak olarak bilinmektedir.[1][2]
Osmanlı mutfağındaki çeşitleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Ev Kadını (Ayşe Fahriye 1883) yemek kitabında tarifi verilmiştir.[3] Mükemmel ve Mufassal Aş Ustası yemek kitabında on altıncı fasılda bulunan börekler kısmında tarifi verilmiştir.[4]
Kıbrıs'ta çeşitleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Pirohu olarak bilinir. Mantı hamuru içine nor(lor) peyniri konulur. Et suyunda pişirilir. Üzerine kuru nane konulur. Kuzey Kıbrıs Türk mutfağında ve Güney Kıbrıs Rum mutfağında yapılmaktadır.[5]
Türk mutfağındaki çeşitleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Amasya kaypağı/Amasya piruhisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Amasya kaypağı/Amasya piruhisi 21 Kasım 2023 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve Amasya için coğrafi işaret almıştır.[6]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Piruhi nedir? Bir Osmanlı yemeği olan piruhi nasıl yapılır?". hurriyet.com.tr. 10 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2021.
- ^ "AMASYA KAYPAK (PİRUHİ)". Kültür Portalı. 13 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2021.
- ^ "Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemlerinde Yemek Kitapları". Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, Cilt 31, Sayı 2, Ağustos: 205 - 210, 2020. 2 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi12 Haziran 2022.
- ^ "Mükemmel ve Mufassal Aş Ustası (Metin-Sözlük)" (PDF). Palet Yayınları. 12 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF)12 Haziran 2022.
- ^ "YUNAN, TÜRK VE KIBRIS MUTFAKLARININ GASTRONOMİK KÜLTÜREL YANSIMASI" (PDF). Journal of Gastronomy, Hospitality and Travel, 2021, 4(2), 465-481. 2 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF)12 Haziran 2022.
- ^ "Amasya Kaypağı/Amasya Piruhisi". Türk Patent ve Marka Kurumu. 3 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi3 Aralık 2023.
- Türk mutfağındaki hamur işleri
- Rusçadan Türkçeye geçen sözcükler
- Kıbrıs mutfağı
- Kıbrıs Türk mutfağı
- Polonya ulusal sembolleri
- Ukrayna'nın ulusal sembolleri
- Alman mutfağı
- Avusturya mutfağı
- Belarus mutfağı
- Bosna-Hersek mutfağı
- Bulgar mutfağı
- Gürcü mutfağı
- Hırvat mutfağı
- Litvanya mutfağı
- Macar mutfağı
- Moldova mutfağı
- Polonya mutfağı
- Romanya mutfağı
- Rus mutfağı
- Sırp mutfağı
- Slovak mutfağı
- Sloven mutfağı
- Ukrayna mutfağı