Kremna
Grekçe: Κρῆμνα | |||||||||||||||
 Kremna'nın Yeri | |||||||||||||||
  Kremna Türkiye haritasındaki konumu. | |||||||||||||||
| Konum | Bucak, Burdur, Türkiye | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bölge | Pisidya | ||||||||||||||
| Koordinatlar | 37°30′00.50″K 30°41′27.96″D / 37.5001389°K 30.6911000°D | ||||||||||||||
| Tür | Yerleşim yeri | ||||||||||||||
| Tarihçe | |||||||||||||||
| Terk ediliş | Orta Çağ'ın sonlarında | ||||||||||||||
| Sit ayrıntıları | |||||||||||||||
Kremna
 | |||||||||||||||
Kremna veya Cremna (Grekçe: Κρῆμνα), Pisidya'da antik bir yerleşimdir. Burdur'a bağlı Bucak ilçesinde bulunmaktadır. Yüksek bir platoda, eski Cestrus Nehri'nin (bugünkü Aksu) hakim olduğu ücra bir vadide konumlanmıştır, sınırlı erişime ve iyi savunma özelliklerine sahip bir konumda yer almaktadır.[1]
Şehrin adı kelime anlamıyla "kayalıklar" demektir. 1200 metreden daha yüksek bir izole kaya sırtında yer alır ve bu sırt, bir yüksek platodan 250 metre yükseğe çıkar. Kuşatılması neredeyse imkânsız olan bir kaya platosu üzerinde kurulu şehir, tarihi kaynaklarda çok az bahsedilmektedir.
İlk olarak Brutus ve Cassius'un Galatya yardımcı ordusunun komutanı olan Amyntas tarafından alınmış, Marcus Antonius'nin tarafına geçtikten sonra Galatya ve Pisidia kralı olmuştur. Octavian, onun MÖ 25'teki ölümüne kadar kral olarak kalmasına izin vermiştir.[2] Daha sonra, Strabon'un söylediği gibi, Roma kolonisi haline gelmiştir; ve üzerinde COL. IVL. AVG. CREMNA yazılı imparatorluk sikkeleri vardır. Bu harfler Colonia Iulia Augusta [Felix] Cremnena anlamına gelir. İlk paralarının Hadrianus döneminde basıldığı görünmektedir. Batlamyus, Cremna Colonia'dan bahseder ve ona göre bu koloni, Sagalassus ile aynı boylamda yer almaktadır.[3]
Milattan sonra ikinci ve üçüncü yüzyıllarda şehir büyük bir gelişme gösterdi. Bir bazilika, iki tiyatro ve daha sonra kütüphane ve galeriye dönüştürülen bir halk hamamı gibi birçok kamu binası inşa edildi. Bu hamamı beslemek için, etkileyici mekanik düzeneklerle desteklenen bir su kemeri yapılması gerekiyordu. Bölgede su temini kolay değildi ve bu nedenle su kemeri, karmaşık ve yenilikçi çözümleri içermek zorundaydı.[4] İmparator Aurelianus (270–275) bu çalışmalar için cömert bir bağış vaadinde bulunmuştu.
Ancak; Bizanslı Tarihçi Zosimus'un aktardığına göre, 276/278 yılında Taurus Dağları'ndan bir grup isyancı, Lydius adında Isauryalı birinin liderliğinde çevredeki kıyı bölgelerine saldırır. Roma birlikleri tarafından kovulan isyancılar, Kremna'ya kaçarlar ve burayı bölgeyi yağmalamak için bir üs olarak kullanırlar.[5] Bu da bölgeye Roma İmparatoru Marcus Claudius Tacitus'un tek ziyaretine neden olur.[6] İsyancılar, Romalılar tarafından kuşatılarak yok edilirler. Daha sonra, kasaba Roma'nın Pamphylia Secunda eyaletine dahil edilir. Şehir, bu kuşatmanın etkilerinden bir daha toparlanamadı. İngiliz araştırmacılar, kuşatmaya dair birçok kanıt buldular; bunlar arasında iki kuşatma duvarı, çok sayıda atılan mühimmat, savunmacılara ait bir savunma tepesi ve İmparator Probus'a adanmış bir yazıt bulunmaktadır.
Şehrin geç antik döneme ait piskoposluğu, Roma Katolik Kilisesi'nin unvan piskoposluğu olan Cremna'nın kökenini oluşturmaktadır. Sadece bir başpiskoposunun adı bilinmektedir: 787'deki İkinci İznik Konsili'ne katılan Theodorus.[7][8] Artık bir yerleşim yerinde piskoposluk olmayan Cremna, bugün Katolik Kilisesi tarafından unvan piskoposluğu olarak listelenmektedir.[9]
Orta Çağ'ın sonlarında, antik kent merkezi terk edilmiş ve nüfus bugünkü Çamlık köyüne taşınmıştır.
Antik yerleşim yeri 1874 yılında tespit edilmiş ve 1970 yılında kazı çalışmaları başlatılmıştır. Roma öncesi Kremna'ya ait hiçbir kalıntı günümüze ulaşmamıştır; mevcut harabeler ağırlıklı olarak orta imparatorluk dönemi ve geç antik döneme aittir. Kremna'dan çıkarılan buluntular, Burdur Arkeoloji Müzesi'nde sergilenmektedir.
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Kremna Kütüphanesi -
Şehir surlarının güney kapısı -
Bazilika kalıntıları -
-
Propilon üzerindeki kabartma büst -
Aslan kabartmalarıyla dekore edilmiş taş -
-
-
-
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Smith, William (editör); Yunan ve Roma Coğrafyası Sözlüğü, "Cremna", Londra, (1854)
- Richard Stillwell, William L. MacDonald, Marian Holland McAllister (editörler); Princeton Klasik Yerler Ansiklopedisi, "Kremna", Princeton, (1976)
- Mitchell, Stephen, Sarah Cormack, Robin Fursdon, Eddie Owens ve Jean Öztürk, Pisidia'daki Kremna. Barışta ve Savaşta Antik Bir Şehir (Duckworth Press, Londra, 1995)
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Princeton Encyclopedia, "Kremna".
- ^ Strabo, Geographia, xii. 7.
- ^ Ptolemy, Geographia, v. 5.
- ^ Owens, E. J. “The Kremna Aqueduct and Water Supply in Roman Cities.” Greece & Rome, vol. 38, no. 1, 1991, pp. 41–58. JSTOR, www.jstor.org/stable/643107.
- ^ Zosimus, Historia Nova, i. 69. 14 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ John D. Grainger, The Cities of Pamphylia (Oxbow Books 2009 978-1-78297295-2)
- ^ Michel Lequien, Oriens christianus in quatuor Patriarchatus digestus, Paris 1740, Vol. I, coll. 1025-1026
- ^ Raymond Janin, v. Cremna, in Dictionnaire d'Histoire et de Géographie ecclésiastiques 5 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., vol. XIII, Paris 1956, col. 1019
- ^ Annuario Pontificio 2013 (Libreria Editrice Vaticana 2013 978-88-209-9070-1), p. 876
