Kaunos - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Yerleşim Özellikleri ve toplum
  • 2 Antik Sikkeleri
  • 3 Mitoloji
  • 4 Tarihçe
    • 4.1 Birinci Pers Egemenliği
    • 4.2 Yunan Etkileri
    • 4.3 İkinci Pers Egemenliği
    • 4.4 Helenistik Dönem ve Roma Egemenliği
    • 4.5 Bizans dönemi
    • 4.6 Kaunos'un Çöküşü
  • 5 Kilise tarihi
    • 5.1 Ünvan piskoposluğu
  • 6 Kalıntılar
  • 7 Kayda değer kişiler
  • 8 Galeri
  • 9 Kaynakça
  • 10 Dış bağlantılar

Kaunos

  • Azərbaycanca
  • Български
  • Català
  • Deutsch
  • Ελληνικά
  • English
  • Español
  • فارسی
  • Français
  • Հայերեն
  • İtaliano
  • 한국어
  • Lietuvių
  • Nederlands
  • Português
  • Русский
  • Srpskohrvatski / српскохрватски
  • Svenska
  • Українська
  • 中文
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Koordinatlar: 36°49′31″K 28°37′23″D / 36.82528°K 28.62306°D / 36.82528; 28.62306
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Kaunos
Grekçe: Καῦνος
Karca: Kbid
Likçe: Khbide
Latince: Caunus
Türkiye üzerinde Kaunos
Kaunos
Kaunos
Türkiye haritasındaki konumu.
KonumDalyan, Ortaca, Muğla,
 Türkiye
BölgeKarya
Koordinatlar36°49′31″K 28°37′23″D / 36.82528°K 28.62306°D / 36.82528; 28.62306
TürYerleşim yeri
Tarihçe
KuruluşMÖ 6. yüzyıl
Devir(ler)Helenistik Dönem, Roma dönemi, Bizans
Sit ayrıntıları
Buluntu(lar)Yukarı Akropol Orta Çağ, sur duvarları, stoa, agora, çeşme, hamam, tiyatro ve tapınak kalıntıları, kubbeli kilise, şapel
ArkeologlarDoç. Dr. Ufuk Çörtük
DurumRestore
Kamusal erişimAçık
Kaunos
insan yerleşimi, arkeolojik sit, polis
isimHagiupolis Değiştir
bağlılığıFethiye Müze Müdürlüğü Değiştir
ülkesiTürkiye Değiştir
içinde bulunduğu idari birimDalyan, Muğla, Fethiye Değiştir
zaman dilimiUTC+03.00 Değiştir
içinde/üzerinde bulunduğu fiziksel yerEge Bölgesi Değiştir
konum koordinatları36°49′31″K 28°37′23″D Değiştir
kültürel miras durumuDünya Mirası Geçici Listesi Değiştir
resmî sitesihttp://www.muze.gov.tr/kaunos-en Değiştir
Dünya Mirası kriterleri(i), (ii), (iii), (iv) Değiştir
korunmuşluk durumukorunmuş Değiştir
öge olarak kategorisiCategory:Views from Kaunos acropolis Değiştir
Harita

Kaunos (Karca: Kbid;[1] Likçe: Khbide;[1] Grekçe: Καῦνος; Latince: Caunus) Antik Anadolu'nun Karya bölgesinde yer alan antik bir kenttir. Muğla'nın Köyceğiz ilçesine bağlı Çandır Mahallesi sınırları içerisinde yer alır. Kaunos Kaya Mezarları en rahat Muğla'nın Ortaca ilçesine bağlı Dalyan mahallesinden görülmektedir.

Kent, Kalbis (Calbys-Dalyan Çayı) akarsuyunun etrafından geçtiği dağlık tepenin yamacında kurulmuştur. Döneminde bir liman kenti olan şehir, Dalyan Deltası'nın oluşması nedeniyle bugün deniz kıyısından uzaklaşmıştır.[2]

Yerleşim Özellikleri ve toplum

[değiştir | kaynağı değiştir]
Hellenistik üslupta Kaunos kaya mezarları

Dalyan Çayı'nın Çandır tarafında bulunan kent bir mitosa göre Miletos'un ikiz çocuklarından biri olan Kaunos tarafından Karya - Likya sınırında kurulmuştur. Sınır kenti olmanın olanaklarından yararlanmışlardır. Günümüzde Gökova'dan Fethiye'ye kadar uzanan bir alanda mimari, ticari ve siyasi etkileri görülmektedir. Antik Çağ'da bir liman ve ticaret kenti olan Kaunos günümüzde su kıyısından (Sülüklü Gölet) biraz daha içeride kalmıştır. Kentin Dalyan'a bakan dağ yamacında yapılmış kökeni Urartulara dayanan kaya oyma mezarları kendine has mühendislik ve tarzıyla dikkat çeker. Diğer taraftan kenti koruyan yaklaşık 3 km uzunluğundaki sur duvarları olmak üzere, stoa, agora, çeşme, hamam, tiyatro ve ruhani toplanma yeri kalıntıları Kaunos'un antik dönemde oldukça gelişmiş bir kent yaşamı olduğunu göstermektedir. Hititler dönemine kadar uzanan nadir uygarlıklardan biri olan Likya'nın önemli kentlerinden biri olan Kaonos'un ticaret kenti olduğu bilinse de toplum yaşamının köleci olup olmadığı tam bilinmemektedir. Ancak Perslerin Anadoluyu ele geçirme sürecinde pasif savunmayla teslim olmamayı tercih ettikleri hikâyesi dikkati çekmektedir. Farklı uygarlık ve hükümranlık süreçlerinde Kaunos MS 6. yüzyıl sonlarına değin yerleşim görmüştür. Ancak Yukarı Akropol sonraki dönemlerde de kullanılmışsa da, bu yerleşim fazla uzun süreli olmamıştır. Kaunos'luların bölge ekosistemini çok daha verimli değerlendirdikleri ve gelişkin bir doğa mimarisi anlayışıyla güneşe, rüzgara, soğuğa ve sıcağa uyumlu yapılar çıkarabildikleri bugün bile hala gözlemlenebilir.

Kaunos yerleşkesine Dalyan'dan su taşıtlarıyla (kano, sandal, tur tekneleri) kanalı geçerek rahatlıkla gidilmektedir.

Antik Sikkeleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Antik kentte darb edilmiş olan antik sikkeler ön yüzlerde kanatlı Tanrı [İris] figürü veya kanatlı kadın figürü arka yüzde Baitylos taşı görülmektedir. Baitylos Yunanca da kutsal taş veya sütun anlamına gelir. Antik kentte ilk dönem darbedilen antik sikkeler üzerinde KB harfleri görülmektedir. K ve B harfleri Kaunos [Καῦνος] antik kentinin ilk ismi olan KBID isminin ilk iki harfidir. Yine aynı şekilde antik kentte darb edilen Antik Sikkeler üzerinde Δ - Γ harfleri görülmektedir. Karya dilinde Δ - Γ harflerinin karşılığı KB [KBID] harfleridir. Farklı darb olarak antik kentin isminin ters Δ [K] işareti olarak darbedilmiş olduğunu görebiliriz.

Kaunos'taki gibi Baitylos taşları genellikle göktaşlarıydı ve bu nedenle Tanrılar tarafından gönderilmişti ve saygı gösterilmesi gerekiyordu. Antik kentin darb etmiş olduğu antik sikkelerin ön yüzlerinde görülen İris, gökkuşağının tanrıçası ve Hera'nın habercisiydi, gökkuşağı yer ile göğü birbirine bağlıyor gibi göründüğü için muhtemelen iki rol bir aradaydı ve bu nedenle antik sikkelerde görünmesi için çok uygun bir tanrıydı. Yukarıdan fiziksel bir mesaj almış şehirdir.

Greek Karia Kaunos antik kentinde Pisindelis'in tiranlığı döneminde darbedilmiş Stater kategorisinde olan antik Kaunos sikkesi (yaklaşık MÖ 470-450). Ön yüzde sağ elinde caduceus sol elinde çelenk tutan diz çökmüş kanatlı kadın figürü, arka tip Baitylos taşı sağda ve solda üzüm salkımı, üstte antik kent ismi kısaltma Δ olarak darb edilmiştir. Δ Karya dilinde K harfidir. Antik kentin ilk ismi olan KBID isminin ilk harfidir.
Greek Karia Kaunos antik kentinde darb edilmiş Stater kategorisinde olan antik sikke. Ön yüzde İris, arka tip Baitylos taşı solda Δ ve sağda Γ lejantları. Karya dilinde Δ - Γ harflerinin karşılığı KB [KBID] harfleridir. Antik kentin ilk ismi olan KBID isminin ilk iki harfidir.

Mitoloji

[değiştir | kaynağı değiştir]

Herodotos'a göre Kaunoslular Karya'nın yerli halkındandı ama kendilerini Giritli sayıyorlardı. Coğrafyacı Strabon da Kaunos'un tersanesinin ve ağzı kapanabilen bir limanının bulunduğunu yazar. Kenti, kendisine aşık kız kardeşinden uzak durmaya çalışan Miletos'un oğlu Kaunos'un kurduğu öyküsü anlatılır. Kız kardeşi ona duygularını anlatan bir aşk mektubu yazdığında, Kaunos takipçileriyle birlikte başka bir yere yerleşmek için kaçmaya karar verir. İkiz kız kardeşi kederden çılgına döner, onu aramaya başlar ve intihar etmeye çalışır. Mitolojiye göre, Dalyan (Calbys) Nehri'nin Byblis'in gözyaşlarından oluştuğunu söylenir.[3][4][5]

Dalyan'dan da görülebilen kaya mezarları ise MÖ 4. yüzyılda yapılmıştır. Antik kentin daha sonraları Roma Dönemi'nde de kullanıldığı Roma hamamı gibi kalıntılardan anlaşılmaktadır. Lykia tipi mezarların içinde ölülerin üzerine yatırıldığı üç taş yatak bulunmaktadır.

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaunos arkeolojik sahasındaki en eski buluntu, MÖ 9. yüzyıla veya daha öncesine tarihlenen bir Proto-Geometrik amforanın boyun kısmıdır. Şehir surlarının batı kapısında bulunan bir heykel, ithal Attik seramik parçaları ve güney-güneydoğuya bakan şehir surları, MÖ 6. yüzyılda yerleşim olduğunu göstermektedir. Ancak, Kaunos'taki mimari buluntuların hiçbiri MÖ 4. yüzyıldan daha eskiye dayanmamaktadır.

Birinci Pers Egemenliği

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaunos'tan ilk kez Herodotus'un "Herodot Tarihi" adlı kitabında bahsedilmektedir. Herodotus, MÖ 546'daki Pers istilası sırasında Pers generali Harpagus'un Likyalılara, Karyalılara ve Kaunoslulara karşı yürüdüğünü anlatır.[6] Herodotus, Kaunosluların Harpagus'un saldırılarına şiddetle karşı koyduğunu ancak sonunda yenildiklerini yazar.[7] Kaunosluların kendilerinin Girit kökenli olduklarını söylemelerine rağmen,[8] Herodotus bu fikre katılmamıştır. Kendi Karya dili ile Kaunosluların dili arasındaki benzerlik nedeniyle, Kaunosluların bölgenin asıl sakinleri olmasının çok daha muhtemel olduğunu düşünmüştür. Ayrıca, Kaunosluların yaşam tarzları ile komşuları Karyalılar ve Lidyalıların yaşam tarzları arasında büyük farklılıklar olduğunu eklemiştir. En belirgin farklılıklardan biri, sosyal içki alışkanlıklarıydı. Köylülerin (erkekler, kadınlar ve çocuklar dâhil) iyi bir kadeh şarap eşliğinde bir araya gelmesi yaygın bir uygulamaydı.[8]

Herodotus, Kaunos'un İyon Ayaklanması'na (MÖ 499–494) katıldığından bahseder.[9]

Burada, MÖ 400 civarına tarihlenen ve 1996'da bulunan çift dilli (Yunanca ve Karyaca) bir yazıt da dahil olmak üzere Karya dilinde bazı önemli yazıtlar bulunmuştur. Bu yazıtlar, Karya alfabesinin deşifre edilmesine yardımcı olmuştur.[10]

Kaunos Kaya Mezarları

Yunan Etkileri

[değiştir | kaynağı değiştir]

İkinci Pers Savaşı'nda I. Serhas'ın yenilgiye uğratılmasından ve Perslerin batı Anadolu kıyısından yavaş yavaş çekilmesinden sonra, Kaunos Delos Birliği'ne katıldı. Başlangıçta sadece 1 talent vergi ödemek zorunda kalmışlardı, ancak bu miktar MÖ 425'te 10 katına çıkarıldı. Bu durum, o zamana kadar şehrin gelişen bir liman haline geldiğini göstermektedir. Bu gelişme, muhtemelen artan tarımsal faaliyetler ve tuz, tuzlanmış balık, köle, çam reçinesi ve siyah mastik (tekne yapımı ve onarımında kullanılan katranın ham maddesi)[11] ile kuru incir gibi Kaunos'a özgü ihraç ürünlerine olan talepten kaynaklanıyordu. MÖ 5. ve 4. yüzyıllarda, Helenistik etkinin artması nedeniyle şehir, antik adı Kbid yerine alternatif olarak Kaunos adını kullanmaya başladı. Şehrin kuruluş efsanesi de muhtemelen bu döneme aittir.

İkinci Pers Egemenliği

[değiştir | kaynağı değiştir]

MÖ 387'deki Antalkidas Barışı'ndan sonra Kaunos tekrar Pers egemenliğine girdi. Kaunos'un Pers yöneticileri tarafından Karya eyaletine eklenip ilhak edildiği bu dönemde şehirde köklü değişiklikler yapıldı. Bu durum özellikle satrap Mausolos'un (MÖ 377-353) saltanatı sırasında belirginleşti. Şehir büyütüldü, teraslar şeklinde düzenlendi ve geniş bir alana surlar inşa edildi. Şehir, zamanla bir agora ve Yunan tanrılarına adanmış tapınaklarla Helen karakteri kazandı. MÖ 334'teki Büyük İskender'in seferi, şehri Makedon İmparatorluğu'nun yönetimine soktu.

Helenistik Dönem ve Roma Egemenliği

[değiştir | kaynağı değiştir]
Roma Hamamları
Tiyatro

İskender'in ölümünden sonra, stratejik konumu nedeniyle Kaunos, Diadochlar (İskender'in komutanları) arasında anlaşmazlık konusu oldu ve sırasıyla Antigonitler, Ptolemaioslar ve Seleukoslar arasında el değiştirdi.

Helenistik krallıklar arasındaki farklılıklar nedeniyle, Roma Cumhuriyeti bölgedeki etkisini genişletebildi ve önemli sayıda Helenistik krallığı ilhak etti. MÖ 189'da Roma senatosu Kaunos'u Rodos'un yetki alanına verdi. O dönemde şehir, Rodos Peraia'sı olarak biliniyordu.

MÖ 167'de bu durum, Kaunos ve batı Anadolu'daki diğer birçok şehrin Rodos'a karşı ayaklanmasına yol açtı. Sonuç olarak Roma, Rodos'u bu görevinden azletti. MÖ 129'da Romalılar, batı Anadolu'nun büyük bir bölümünü kapsayan Asya Eyaleti'ni kurdu. Kaunos, bu eyaletin sınırına yakın olduğu için Likya'ya dahil edildi.

MÖ 88'de VI. Mithridatis, Romalıların daha fazla yayılmasını engellemek amacıyla eyaleti işgal etti. Kaunoslular ona katılarak şehirdeki tüm Romalı sakinleri öldürdü. MÖ 85'teki barış antlaşmasından sonra, bu eylemleri nedeniyle Romalılar tarafından cezalandırıldılar ve Kaunos tekrar Rodos yönetimine verildi. Roma egemenliği sırasında Kaunos, gelişen bir liman kenti haline geldi. Şehrin amfitiyatrosu büyütüldü, Roma hamamları ve bir palaestra (güreş okulu) inşa edildi. Agora çeşmesi yenilendi ve yeni tapınaklar yükseldi.

Bizans dönemi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Kubbeli Bizans Bazilikası'nın yanındaki mozaikler

Kaunos erken bir tarihte Hristiyanlaştırıldı ve Roma İmparatorluğu Hristiyan inancını resmen benimsediğinde, adı Caunos-Hegia olarak değiştirildi.

Kaunos'un Çöküşü

[değiştir | kaynağı değiştir]

MS 625 yılından itibaren Kaunos, Müslüman Arapların ve korsanların saldırılarıyla karşı karşıya kaldı. 13. yüzyılda Türk boylarının saldırıları geldi. Sonuç olarak, akropoldeki eski kale, surlarla güçlendirilerek tipik bir Orta Çağ görünümü kazandı. 14. yüzyılda Türk boyları Karya'nın bir kısmını fethedince deniz ticareti dramatik bir şekilde azaldı.

Ortaya çıkan ekonomik durgunluk, birçok Kaunoslunun başka yerlere göç etmesine neden oldu. 15. yüzyılda Türkler Karya'nın kuzeyindeki tüm bölgeyi ele geçirdi ve Kaunos bir sıtma salgınıyla vuruldu. Bu durum şehrin terk edilmesine yol açtı. Antik şehir bir depremde ağır hasar gördü ve yavaş yavaş kum ve yoğun bitki örtüsüyle kaplandı. Şehir unutuldu, ta ki bir Kraliyet Donanması araştırmacısı olan Richard Hoskyn, Kaunos Konseyi'nden ve bu şehrin sakinlerinden bahseden bir yasa tableti bulana kadar. Hoskyn 1840'ta kalıntıları ziyaret etti ve 1842'de yayınladığı raporla[12] antik şehir hakkındaki bilgiyi yeniden erişilebilir hale getirdi.[2]

Kilise tarihi

[değiştir | kaynağı değiştir]

4. yüzyıldan itibaren yerleşik piskoposlar bilinmektedir. Michel Le Quien tarafından dört piskopostan bahsedilmektedir:[13]

  • Basil, 359'daki Seleukeia Konsili'ne katılmıştır;
  • Antipater, 451'deki Kalkedon Konsili'ne katılmıştır;
  • Nicolaus, 458'de İmparator I. Leo'ya yazılan mektubu imzalamıştır;
  • Stephanus, 787'deki İznik Konsili'ne katılmıştır.

İeroklis'in Synecdemus'u ve 12. veya 13. yüzyıl gibi geç dönemlere ait Notitiae Episcopatuum'un çoğu, Kaunos'u Myra'ya bağlı bir suffragan (yardımcı) piskoposluk olarak Likya'da konumlandırır.[14]

Ünvan piskoposluğu

[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaunos aslanı heykeli 1965'te Kaunos'taki yasadışı kazılar sırasında bulundu ve Koycegiz'e getirildi

Bu piskoposluk, adının Latinceleştirilmiş hali olan Caunus olarak, Katolik Kilisesi tarafından tanınan Latin unvanlı (titüler) piskoposluklar arasında yer almaktadır.[14][15] 1911'den itibaren, Likya'nın Myra Başpiskoposluğu metropolünün bir suffraganı (yardımcı piskoposu) olarak nominal olarak yeniden kurulmuştur.[16]

1972'den beri boş olan bu makamda,[17] daha önce piskoposluk rütbesinde (en düşük rütbe) iki kişi görev yapmıştır:[16]

  • Juvencio Juan Hospital de la Puebla, Augustinian (İspanya doğumlu) (18 Eylül 1911 - 4 Ekim 1957'de vefat etti), Kuzey Hunan'ın Apostolik Vekili (Çin) olarak (18.09.1911 - 03.1917) ve emeklilik döneminde.
  • Angelo Barbisotti, İsa'nın Kutsal Kalbi Oğulları (F.S.C.J.) (İtalya doğumlu) (14 Kasım 1957 - 17 Eylül 1972'de vefat etti), Esmeraldas'ın (Ekvador) Apostolik Vekili olarak (14.11.1957 - 17.09.1972).

Kalıntılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaunos sit alanı

Kaunos, hem arkeolojik hem de ekolojik açıdan ilgi çekici bir yerdir. Köyceğiz-Dalyan Özel Çevre Koruma Bölgesi içinde yer alan site, olağanüstü manzaralar sunar ve yaban hayatı açısından zengindir. Şehrin kalıntıları Dalyan yakınında, antik Kalbis nehrinin batı kıyısında bulunmaktadır. Arkeolojik sahadaki başlıca görülecek yerler şunlardır:[2]

  • Akropol (Persikon): 152 metre yüksekliğindeki bir kayanın üzerinde, Bizans surlarıyla güçlendirilmiştir. Şehrin akropolü Imbros olarak adlandırılıyordu ve Tarbelos Dağı'nın (günümüzdeki "Ölemez Dağı") eteklerinde yer alıyordu.
  • Heraklion: Akropol'e bitişik, Heraklion adlı daha küçük bir sur mevcuttur. MÖ 5. yüzyıla kadar bu 50 metre yüksekliğindeki burun denize ulaşıyordu ve güneyinde ve kuzeyinde iki liman bulunuyordu. Akropol'den antik şehir, Dalyan, Dalyan Nehri, nehir ağzı ve İztuzu Plajı manzarası görülebilmektedir. Küçük surlar, eski güney limanının oldukça yakınında bulunan geleneksel bir dalyan (balık kapanı) manzarasına hakimdir.
  • Akropolün yamacındaki tiyatro, hem Helenistik hem de Roma özelliklerini taşımaktadır. Çapı 75 metre olan ve 27 derecelik bir açıyla inşa edilmiş olan tiyatro, 5000 seyirci kapasitesine sahipti ve oldukça iyi durumdadır. Hâlâ zaman zaman gösteriler için kullanılmaktadır.
  • Palaestra, Roma hamamları, bir rüzgar ölçüm platformu ve kubbeli bir Bizans bazilikasından oluşuyordu. Arkeolojik araştırmalar, palaestra'nın büyük olasılıkla bir ibadet yeri olan eski şehrin bir bölümü üzerine inşa edildiğini göstermektedir. Roma hamamları, bir sosyal buluşma yeri olarak hizmet veriyor ve Kaunosluları boyutlarının büyüklüğüyle Roma İmparatorluğu'nun gücünden etkilemeyi amaçlıyordu. Bizans döneminde hamamlar sökülmüş ve soğukluk (frigidarium) kilise olarak yeniden kullanılmıştır. Rüzgar ölçüm platformu MÖ 150 yılına aittir ve şehir planlaması için kullanılmıştır. Arkeologlar Öğün ve Işık'a göre, 15.80 m taban çapına ve 13.70 m üst çapına sahip dairesel bir yapıdan oluşmuş olmalıydı. Yapı, muhtemelen bir deprem sonucu çökmüştür. Bu nedenle ölçüm yöntemi tam olarak net değildir. Romalı mimar Vitruvius, "De architectura" adlı eserinde, şehirlerdeki havayı temiz tutmak amacıyla sokakların hakim rüzgar yönüne göre planlanması için rüzgar ölçüm platformlarının kullanıldığını belirtmiştir. Palaestra terasındaki kubbeli Bizans bazilikası MS 5. yüzyıla tarihlenmektedir. Muhtemelen bir ibadet yeri olarak da kullanılan 4. yüzyıla ait bir binanın temeli üzerine, önceki binalardan alınan yapı malzemeleriyle inşa edilmiştir. Arkeolog ekibi, iç duvarlarının sıvalı ve fresklerle süslenmiş olduğunu düşünmektedir. Kubbeli bazilika, Kaunos'ta ayakta kalan tek Bizans yapısıdır. Bazilikanın yanında mozaikler de ortaya çıkarılmıştır.
  • Liman Agorası, Stoa ve Nymphaeum
Liman agorası, Sülüklü Gölü'nün önündeki düz alanda yer almaktadır. MÖ 4. yüzyıla kadar uzanan bu alan, Roma döneminin sonuna kadar ekonomik, politik ve sosyal bir buluşma yeri işlevini sürdürmüştür. Pedestal (kaide) kalıntıları, burada etkili Romalılara ait birçok (tunç) heykelin olması gerektiğini göstermektedir, ancak bunlar bulunamamıştır. Büyük olasılıkla Bizans döneminde eritilmişlerdir; zira arkeologlar, Asya eyaletinin Roma valisi Lucius Licinius Murena'nın tunçtan atlı heykelinin kaidesinin yakınında o döneme ait bir eritme fırını bulmuşlardır. Agoranın kuzey tarafındaki üstü kapalı stoa, güneş ve yağmurdan koruma sağlamaktaydı. Stoa, erken Helenistik dönemde (MÖ 3. yüzyıl) inşa edilmiş olsa da, bir kısmı erken Roma dönemine aittir. Nymphaeum (anıt çeşme) da Helenistik döneme aittir ancak çeşme havzası Roma döneminde genişletilmiştir. İmparator Hadrian dönemine ait yazıtlar, zamanla dolan limanı telafi etmek için tüccarlar ve tekne sahipleri için alınan vergilerin azaltıldığını göstermektedir.
  • Tapınaklar ve kaya mezarları: Kazılarda altı tapınak ortaya çıkarılmıştır; bunların ikisi Helenistik, dördü ise Roma kökenlidir. Muhtemelen sütunlarla çevrili, MÖ 3. yüzyıla ait teras tapınağı en çekici olanıdır. Sütunların içinde, eski Kaunos sikkelerinde de tasvir edilen bir dikilitaş (obelisk) bulunmuştur. Dikilitaş, mitolojiye göre kendi adını taşıyan antik şehri kuran Kral Kaunos'un sembolüydü. Resmi Kaunos arkeolojik sahasının dışında ise şunlar yer almaktadır:
  • Dalyan Nehri üzerinde altı kaya mezarı (MÖ 4. - 2. yüzyıl), Dalyan'ın en önemli manzarasıdır.
  • Kaya mezarlarının cepheleri, iki İyon sütunu, üçgen alınlık, dişli frizlere sahip bir arşitrav ve palmiye yaprağı şeklinde akroterionları olan Helenistik tapınakların ön cephelerine benzemektedir.
  • Kaunos Şehir Surları
Görkemli Kaunos şehir surları, MÖ 4. yüzyılda Mausolos'un saltanatı sırasında inşa edilmiştir. Kaunos'un ve nüfusunun büyüklüğüne göre orantısız derecede büyük olmaları, muhtemelen satrapın şehrin bir deniz ve ticaret limanı olarak geleceğine dair yüksek beklentilerinden kaynaklanmaktadır. Şehir surları, iç limanın batısından başlayarak şehrin kuzey ve kuzeybatısındaki tepeler boyunca, Dalyan merkezinin karşısındaki sarp kayalığın zirvesine kadar uzanır. Çandır su istasyonundan başlayan, sur boyunca bir yürüyüş yolu bulunmaktadır. Düzenli şekilli dikdörtgen bloklar ve bu blokların yerleştirilme şekli, Helenistik yapı teknikleri hakkında güzel bir izlenim vermektedir. Surların bazı kısımları iyi korunmuşken, diğer kısımları yıkılıp yeniden inşa edilmiştir.
  • Çandır Limanı'ndaki Niş Mezarlar
Kaunos, antik mezarlıklarla çevrilidir çünkü antik Yunanlar ve Romalılar ölülerini her zaman evlerinden oldukça uzakta gömerlerdi. Niş mezarlar en yaygın olanlarıydı. Ölenlerin külleri çömleklere konulur ve sonra bir nişe yerleştirilirdi. Kaunos arkeolojik sahasının birkaç kilometre ilerisindeki Çandır limanında, Kızıltepe kayalıklarına oyulmuş onlarca niş mezar bulunmaktadır

Kayda değer kişiler

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Protogenes, Yunan ressam, MÖ 4. yüzyıl
  • Kaunoslu Zeno, Ptolemaios hizmetinde sekreter, MÖ 3. yüzyıl

Galeri

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Dalyan'daki antik tiyatro
    Dalyan'daki antik tiyatro
  • Dalyan'daki tarihî tiyatro
    Dalyan'daki tarihî tiyatro
  • Dalyan'taki Kral mezarları
    Dalyan'taki Kral mezarları
  • Dalyan'daki tarihî tiyatro'nun eski liman yönünden görünümü
    Dalyan'daki tarihî tiyatro'nun eski liman yönünden görünümü

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b Adiego, I.J. (2007). "Greek and Carian". In Christidis, A.F.; Arapopoulou, Maria; Chriti, Maria (eds.). A History of Ancient Greek From the Beginning to Late Antiquity. Chris Markham (trans.). Cambridge University press. p. 762. ISBN 0-521-83307-8.. Translator Chris Markham.
  2. ^ a b c Köyceğiz-Dalyan, a journey through history within the labyrinth of nature; Altan Türe; 2011; Faya Kültür Yayınları-1; 978-978-978-605-3
  3. ^ Ovid, Metamorphoses, 446 – 665
  4. ^ Antoninus Liberalis, Metamorphoses, 30
  5. ^ Parthenius, Love Romances, 11
  6. ^ Herodotus I.171
  7. ^ Herodotus I.176
  8. ^ a b Herodotus I.172
  9. ^ Herodotus V.103
  10. ^ Ignacio-Javier Adiego Lajara, The Carian Language. Volume 86 of Handbook of Oriental Studies. BRILL, 2006 9004152814 p3
  11. ^ Ancient Caria: In the garden of the sun, CANAN KÜÇÜKEREN, Hürriyet Daily News, 28 March 2011
  12. ^ Hoskyn, Rd. (1842). "Narrative of a Survey of Part of the South Coast of Asia Minor; And of a Tour into the Interior of Lycia in 1840-1; Accompunied by a Map". Journal of the Royal Geographical Society of London. 12: 143-161. doi:10.2307/1797993. ISSN 0266-6235. JSTOR 1797993. 
  13. ^ Le Quien,(I, 981)
  14. ^ a b "Sophrone Pétridès, "Caunus" in Catholic Encyclopedia (New York 1908". 8 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2025. 
  15. ^ Annuario Pontificio 2013 (Libreria Editrice Vaticana 2013 978-88-209-9070-1), p. 911
  16. ^ a b "Titular See of Caunas, Turkey". 1 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2025. 
  17. ^ "Caunus (Titular See)". 20 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2025. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • OpenStreetMap'te Kaunos ile ilgili coğrafi veriler Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Wikimedia Commons'ta Kaunos ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.
  • g
  • t
  • d
Dünya Mirası Geçici Listesi'nde Türkiye
Akdeniz
  • Karain Mağarası
  • Alahan Manastırı
  • Noel Baba Kilisesi
  • Alanya
  • Aziz Pavlus Kilisesi, Aziz Pavlus Su Kuyusu ve Çevresi
  • Kekova
  • Güllük Dağı Millî Parkı ve Termessos
  • Likya Uygarlığı Antik Kentleri
  • Sagalassos
  • Perge
  • Aziz Petrus Kilisesi
  • Yesemek Taş Ocağı ve Heykel Atölyesi
  • Mamure Kalesi
  • Titus Tüneli
  • Kaunos
  • Korikos Antik Kenti
  • Anavarza
  • Eflatunpınar: Hitit Su Anıtı
  • Aspendos Antik Kenti Tiyatrosu ve Su Kemerleri
  • Yivli Minare
  • Kibira Antik Kenti
  • Karatepe-Aslantaş Antik Kenti
Doğu Anadolu
  • Ahlat Selçuklu Mezarlığı
  • İshak Paşa Sarayı
  • Akdamar Kilisesi
  • Ashâb-ı Kehf Külliyesi
  • Van Kalesi, Höyüğü ve Tarihî Van Şehri
  • Harput Tarihî Kenti
  • Kemaliye Tarihî Kenti
Ege
  • Aizanoi
  • Birgi Tarihî Kenti
  • Hekatomnos Anıt Mezarı ve Kutsal Alanı
  • Beçin Ortaçağ Kenti
  • Laodikya
  • Stratonikeia Antik Kenti
  • Bodrum Kalesi
  • Assos Antik Kenti
  • Ayvalık Endüstriyel Peyzaj Alanı
  • Priene Antik Kenti
  • İzmir Tarihî Liman Kenti
Güneydoğu Anadolu
  • Harran ve Şanlıurfa
  • Mardin Kültürel Peyzaj Alanı
  • Zeugma Arkeolojik Siti
  • Zeynel Abidin Camii ve Mor Yakup Kilisesi
  • İsmail Fakirullah Türbesi
  • Malabadi Köprüsü
  • Gaziantep'teki Yer Altı Su Yapıları: Livaslar ve Kasteller
  • Zerzevan Kalesi ve Mithraeum
  • Midyat ve Çevresindeki (Tur Abdin) Geç Antik ve Orta Çağ Kilise ve Manastırları
İç Anadolu
  • Ahi Evran Türbesi
  • Ankara: Modern Bir Cumhuriyetin Planlaması ve İnşası
  • Basilica Therma
  • Beypazarı Tarihî Kenti
  • Hacı Bayram Camii ve Çevresi
  • Hacı Bektaş-ı Veli Türbesi
  • İvriz Kültürel Peyzaj Alanı
  • Konya: Selçuklu Başkenti
  • Koramaz Vadisi
  • Kültepe-Kaniş Arkeolojik Alanı
  • Niğde'nin Tarihî Anıtları
  • Odunpazarı Tarihî Kent Merkezi
  • Tuz Gölü Özel Çevre Koruma Alanı
Karadeniz
  • Sümela Manastırı
  • Mudurnu Tarihî Ahi Kenti
  • Harşena Dağı ve Pontus Kral Kaya Mezarları
  • Kızılırmak Deltası ve Kuş Cenneti
  • Anadolu Türk Mirasının Erken Dönemi: Niksar, Danişmendliler Beyliği'nin Başkenti
  • Ballıca Mağarası Tabiat Parkı
Marmara
  • İznik
  • Çanakkale ve Gelibolu I. Dünya Savaşı Alanları
  • Uzun Köprü
  • Yıldız Sarayı
  • II. Bayezid Külliyesi
  • Nuruosmaniye Camii
  • Justinianus Köprüsü
Paylaşılanlar
  • Denizli-Doğubayazıt Güzergâhındaki Selçuklu Kervansarayları
  • Ceneviz Ticaret Yolu'nda Akdeniz'den Karadeniz'e Kadar Kale ve Surlu Yerleşimleri
    • Akçakoca Kalesi
    • Amasra Kalesi
    • Çandarlı Kalesi
    • Çeşme Kalesi
    • Foça Kalesi
    • Galata Kulesi
    • Güvercinada
    • Sinop Kalesi
    • Yoros Kalesi
  • Anadolu Selçuklu Medreseleri
    • Buruciye Medresesi
    • Cacabey Medresesi
    • Çifte Medrese
    • Çifte Minareli Medrese (Erzurum)
    • Çifte Minareli Medrese (Sivas)
    • Gök Medrese
    • İnce Minareli Medrese
    • Karatay Medresesi
    • Sahabiye Medresesi
    • Yakutiye Medresesi
  • Dağlık Frigya
  • g
  • t
  • d
Muğla'daki antik yerleşimler
Bodrum
  • Amynanda
  • Göktepe
  • Halikarnas
  • Karyanda
  • Kymnissa
  • Madnasa
  • Myndos
  • Neapolis (Karya)
  • Palaemyndos
  • Pidasa
  • Strobilos
  • Syangela
  • Telmissus
  • Theangela
  • Termera
Dalaman
  • Arymaxa
  • Hippoukome
  • Kallipolis
  • Kalynda
  • Kaunos
  • Lissai
  • Lydae
  • Lyrnai
  • Oktapolis
Datça
  • Knidos
  • Triopium
Fethiye
  • Arsada
  • Daedala
  • Kadyanda
  • Kallimache
  • Karmilissos
  • Kayaköy
  • Krya
  • Oinoanda
  • Pınara
  • Telmessos
Kavaklıdere
  • Hyllarima
  • Kys
Köyceğiz
  • Kaunos
Marmaris
  • Amnista
  • Amos
  • Aulae
  • Bybassios
  • Castabus
  • Erine
  • Euthenna
  • Hydas
  • Hygassos
  • Kasara
  • Larymna
  • Loryma
  • Phoenix
  • Physkos
  • Saranda
  • Thyssanos
Menteşe
Mabolla
Milas
  • Bargasa
  • Bargilya
  • Ceramus
  • Cindye
  • Euromos
  • Herakleia
  • Hydai
  • Hydissus
  • İasos
  • Khalketor
  • Kildara
  • Labranda
  • Latmos
Ortaca
  • Kaunos
Seydikemer
  • Aloanda
  • Araxa
  • Letoon
  • Sidyma
  • Pınara
  • Pydnai
  • Oinoanda
  • Tlos
Ula
  • Cedrae
  • İdyma
  • Kyllandos
Yatağan
  • Astragon
  • Chrysaoris
  • Idrias
  • Koraia
  • Lagina
  • Lobolda
  • Stratonikeia
  • g
  • t
  • d
Türkiye'deki antik kentler
Akdeniz
  • Afrodisias
  • Akalissus
  • Alalah
  • Amelas
  • Anavarza
  • Andeda
  • Antakya
  • Antigonia
  • Antioheia
  • Antioheia Lamotis
  • Ariassos
  • Arsinoe
  • Arikanda
  • Aspendos
  • Bab el-Hava Sınır Kapısı
  • Comona
  • Çukurova Antakyası
  • Korykos (Kızkalesi)
  • Cyrrhus
  • Dalisandus
  • Dias
  • Domuztepe
  • Elaiussa Sebaste
  • Epiphaneia
  • Etenna
  • Faselis
  • Gagae
  • Germanicia
  • Gözlükule
  • Hacılar Höyük
  • Hemaksia
  • Idebessos
  • İrenopolis
  • İssos
  • Kandyba
  • Kanlıdivane
  • Anchiale
  • Karatepe
  • Kelenderis
  • Kibira
  • Kilikya Antakyası
  • Kremna
  • Ksanthos
  • Kyaneai
  • Limira
  • Magarsa
  • Mallus
  • Mamure Kalesi
  • Mezgitkale
  • Misis
  • Mira
  • Mopsu Krene
  • Morka
  • Myriandos
  • Olba
  • Patara
  • Perge
  • Phellos
  • Pisidya Antakyası
  • Ptolemais
  • Rhosus
  • Sagalassos
  • Seleukia
  • Seleucia Pieria
  • Seleucia Sidera
  • Selge
  • Side
  • Sillyon
  • Soli
  • Sozopolis
  • Tell Tayinat Höyüğü
  • Termessos
  • Tlos
  • Trebenna
  • Uzuncaburç
  • Yumuktepe
Doğu Anadolu
  • Altıntepe
  • Ani
  • Arsamosata
  • Arslantepe Höyüğü
  • Cafer Höyük
  • Harput
  • Sugunia
  • Tuşpa
Ege
  • Adramitteion
  • Aigai
  • Aizanoi
  • Akmonya
  • Alabanda
  • Alinda
  • Allianoi
  • Amorium
  • Amos
  • Amyzon
  • Antioheia
  • Apameia Kibotos
  • Afrodisias
  • Apollonia (Mysia)
  • Apollonis
  • Atarneus
  • Bargilya
  • Beycesultan
  • Caloe
  • Celaenae
  • Ceramus
  • Daldis
  • Didyma
  • Dokimeion
  • Efes
  • Erithrai
  • Euromos
  • Fokaia
  • Gambrion
  • Gryneion
  • Halikarnas
  • Hierapolis
  • Iasos
  • Karyanda
  • Karmylassos
  • Kaunos
  • Kebrene
  • Klazomenai
  • Knidos
  • Kolofon
  • Kolossai
  • Kyme
  • Labranda
  • Laodikya
  • Latmos
  • Lebedos
  • Letoon
  • Limantepe
  • Magnesia (Aydın)
  • Magnesia ad Sipylum
  • Mastaura
  • Menderes Antakyası
  • Metropolis
  • Milet
  • Mindos
  • Myrina
  • Myus
  • Notion
  • Nysa
  • Oinoanda
  • Pepuza
  • Pergamon
  • Perperene
  • Pinara
  • Pitane
  • Priene
  • Pigela
  • Sardis
  • Sidyma
  • Sigeion
  • Smirni
  • Stratonikeia (Karya)
  • Stratonikeia (Lidya)
  • Telmessos
  • Temnos
  • Teos
  • Thiatira
  • Tralleis
  • Timion
Güneydoğu Anadolu
  • Antiochia ad Taurum
  • Apamea (Fırat)
  • Coba Höyük
  • Çayönü
  • Dara
  • Edessa
  • Göbeklitepe
  • Harran
  • Karkamış
  • Kuşşara
  • Nevali Çori
  • Mezopotamya Antakyası
  • Samosata
  • Sareisa
  • Seleukia, Zeugma
  • Sultantepe
  • Tille
  • Zeugma
  • Zincirli Höyük
  • Ziyaret Tepe Höyüğü
İç Anadolu
  • Alişar Höyüğü
  • Binbirkilise
  • Büklükale Höyüğü
  • Çatalhöyük
  • Derbe
  • Ersele Höyük
  • Ersele Yeraltı Şehri
  • Faustinopolis
  • Gordion
  • Herakleia Cybistra
  • İrenopolis
  • Kaman Kalehöyük
  • Kerkenes
  • Kültepe (Kaniş)
  • Laodicea Combusta
  • Mokissos
  • Nyssa
  • Pessinus
  • Purushanda
  • Sobesos
  • Şarhöyük
  • Tavium
  • Troknada
  • Tuvana
Karadeniz
  • Alacahöyük
  • Euchaita
  • Hattuşa
  • Herakleia Pontiki
  • Hüseyindede Tepe
  • Ibora
  • Karussa
  • Komana Pontiki
  • Laodikeia
  • Maşat Höyük
  • Nerik
  • Nicopolis
  • Pompeiopolis
  • Salatiwara
  • Samuha
  • Sapinuwa
  • Tripolis
  • Yazılıkaya
  • Zaliches
Marmara
  • Aegospotami
  • Alexandria Troas
  • Amycus (Bitinya)
  • Apamea Myrlea
  • Apollonia
  • Apros
  • Assos
  • Caesarea Germanica
  • Cebrene
  • Cius
  • Daphnus
  • Drizipara
  • Harpagion
  • Kalkedon
  • Kardiya
  • Kerasai
  • Khrysa (Troad)
  • Kizikos
  • Kypsela
  • Lamponeia
  • Lysimachia
  • Miletepolis
  • Mochadion
  • Nikomedya
  • Orestias
  • Polymedion
  • Rhegion
  • Selymbria
  • Sestos
  • Skepsis
  • Thymbra
  • Thynias
  • Troya
Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • GND: 4223579-0
  • kulturenvanteri.com: 1946
  • LCCN: sh2007003799
  • NLI: 987007559131005171
  • Türkiye Kültür Portalı: turkiye/mugla/gezilecekyer/kaunos
  • VIAF: 247256959
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kaunos&oldid=36196875" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • Muğla ilindeki arkeolojik sitler
  • Türkiye'deki antik kentler
  • Antik Karya kentleri
  • Türkiye'deki Nekropol alanları
  • Türkiye için Dünya Mirası Geçici Listesi
Gizli kategoriler:
  • Bilgi kutusu bulunmayan sayfalar
  • Commons kategori bağlantısı Vikiveri'de tanımlı olan sayfalar
  • GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • Kulturenvanteri tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • TKP tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • VIAF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • Kartographer uzantısını kullanan sayfalar
  • Sayfa en son 11.04, 16 Ekim 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Kaunos
Konu ekle