Gambrion
Grekçe: Γάμβριον ve Γάμβρειον | |||||||||||
  Gambrion Türkiye haritasındaki konumu. | |||||||||||
| Konum | Poyracık, Kınık, İzmir. Türkiye | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bölge | Aiolis, Misya | ||||||||||
| Koordinatlar | 39°05′15″N 27°21′04″E / 39.087569°K 27.351043°D | ||||||||||
| Tür | Yerleşim yeri | ||||||||||
| Tarihçe | |||||||||||
| Kuruluş | MÖ 4. yüzyıl | ||||||||||
| Sit ayrıntıları | |||||||||||
| Buluntu(lar) | Harabe yapı kalıntıları, gambrion sikkeleri, | ||||||||||
| Kamusal erişim | Açık | ||||||||||
Gambrion
 | |||||||||||
Gambrium veya Gambrion (Grekçe: Γάμβριον ve Γάμβρειον), ayrıca Gambreium veya Gambreion (Γάμβρειον) ya da Cambre olarak da bilinen, antik Aiolis ve Misya'da, Pergamon'a oldukça yakın bir antik kentir.[1] Yerleşime ait sit alanı günümüzde İzmir ili Kınık İlçesi sınırları içindeki Poyracık köyünün yaslandığı Hisarlık Tepesi'nin üstünde yer almaktadır.[2][3]
Adından, MÖ 399 yılında yöreye ilişkin bilgiler veren Ksenophon'un Onbinlerin Dönüşü adlı eserinde söz edilir. O günlerde Gambrion'un yönetici Pergamon tepesine yerleşmiş Hellas'ın oğlu Gorgion'dur.[4][5] Gambrion'da basılmış elektron paralar üzerinde on iki ışını bulunan bir yıldız vardır.
İsim
[değiştir | kaynağı değiştir]Antik kent ismi Gambrion köken olarak gambros'tan gelmektedir. Gambros kökü "damat", -eion ise yeri eki anlamını taşımaktadır. Bilge Umar, Gambrion ismini bu şekilde yorumlamış, Ksenophon ise Helenceye dayandırmakta olduğu fakat MÖ 400 de burası Helenleşmediği için bu adın Helen kökenli olmadığı Bürchner notlarında geçmektedir. Antik yazarlardan Plinius ise antik kenti Cambre olarak yorumlamıştır.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Gambreion, Ksenophon'un Hellenika adlı eserinde bir Mysia kenti olarak geçer. Gambreion'un, Bergama‟nın doğusunda Kınık kasabasının bitişiğinde olduğu düşünülmektedir. MÖ 4. ve 3. yüzyıllarda sikke bastığını biliyoruz. Yerleşimden günümüze görünür hiçbir yapı kalıntısı ulaşmamış ve tarihçesi hakkında da pek bilgi sahibi değiliz.[1] Adından, MÖ 399 yılında yöreye ilişkin bilgiler veren Ksenophon'un Onbinlerin Dönüşü adlı eserinde söz edilir. O günlerde Gambrion'un yönetici Pergamon tepesine yerleşmiş Hellas'ın oğlu Gorgion'dur. Lidyalılar zamanında Kalarga tepeden altın çıkarılıp Gambrion'da işletilmiş olarak antik kayıtlarda geçmektedir. Bölgede yapılan araştırma kazılarında MÖ 350-300 yıllarına tarihlenen Gambrion sikkeleri bulunmuştur. Bergama'da ilk ticari değişim aracı olan para basımı MÖ 5. yüzyıl'da yapılmıştır. Poyracık o zamanki adıyla Gambrion darphanesiyle ünlü komşu kenttir. Gambrion Bergama krallığı döneminde bir kent olup Darphanesi ile ünlüdür. Ancak günümüzde adı geçen eserlerin yer yer kalıntıları kalmıştır. Antik yerleşim Gambrion'un yönetici Pergamon tepesine yerleşmiş Hellas'ın oğlu Gorgion'dur. Gambrion'da basılmış elektron paralar üzerinde on iki ışını bulunan bir yıldız vardır. Bergama küçük bir yerleşim olduğu dönemde Gambrion zengin ve gelişmiş görünümünde kent statüsü görünümündedir.[1]
Ekonomisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Antik kentin başlıca geçim kaynaklarından birisi de maden işçiliğidir. Gambrion kenti sırtını yasladığı Yunt dağlarından elde edilen kömür ve demir madenleri sayesinde maden işçiliğini geliştirmiştir.[6]
Arkeolojik araştırmalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Antik kaynaklarda adı geçen Gambrion kentinin ilk araştırılması Alman klasik arkeolog Alexander Conze tarafından 1887 yılında yaptığı yüzey çalışmalar ışığında yorumlanmaktadır. Araştırmacı A. Conze, kent yerleşiminin sınırlarının düşünülenden daha fazla olduğunu vurgulamaktadır. Ayrıca Gambrion'da, Thesmophorion[7] ve Artemis Lokhia[8] adına kurulan iki tapınaktan söz ettiği görülmektedir. Fakat günümüzde antik yerleşimde bilimsel çalışmalar yapılmadığından antik kent yapı temelleri yarı toprak altında kalmıştır.[6]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Genel
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d GÜN, Tekin (2020). DİRENEN TARİH (2) Bir belgeselcinin gözünden Türkiye'deki Antik Bolge ve Kentleri-Mysia (PDF). Türk Bilimi. ss. 67,68.
- ^ Richard Talbert, (Ed.) (2000). Barrington Atlas of the Greek and Roman World. Princeton University Press. s. 56 ve dizin notları eşlik ediyor. ISBN 978-0-691-03169-9.
- ^ Lund Üniversitesi. Digital Atlas of the Roman Empire.
- ^ Xenophon. Hellenica. Vol. 3.1.6.
- ^ Xenophon, Anabasis, 7.8.8-17.
- ^ a b GÜN, Tekin (2020). DİRENEN TARİH (2) Bir belgeselcinin gözünden Türkiye'deki Antik Bolge ve Kentleri-(2011 2020) MYSİA (MİSYA). academia edu. s. 67. 25 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2022.
- ^ Thesmophorion (Thesmophoria), Antik Yunan'da tanrıça Demeter ve kızı Persephone onuruna düzenlenen, sadece evli kadınların katılabildiği gizemli bir yıllık festivaldir.
- ^ Antik Yunan tanrıçası Artemis'in bir sıfatı (epitet) olarak kullanılırdı: Bu, Artemis'in doğumda kadınlara yardım eden, doğum ve doğum sonrası koruyucu tanrıça rolünü vurgulardı. Kadınlar zorlu doğumlarda Artemis Lokhia'ya dua ederlerdi.
Özel
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ksenofon, Anabasis (Onbinlerin Dönüşü), Sosyal Yayınları
- Osman Bayatlı, Bergama Tarihinde Sikkeler
- Seher Özkan, Gambrion Antik Kenti, Bergama Belediyesi Yayınları.
- Erkmen Senan, Gambreion/Poyracık, Kınık ve çevresi-İzmir
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- [1] 5 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Gambrion antik kentine ait sikke örnekleri
| Otorite kontrolü |
|
|---|
