Euromos
Grekçe: Εὔρωμος ve Εὔροωμος Εὐρωπός, Εὔνωμος, Φίλιπποι | |||||||||||||||||||
 Euromos Antik Kenti | |||||||||||||||||||
  Euromos Türkiye haritasındaki konumu. | |||||||||||||||||||
| Konum | Kızılcakuyu, Milas, Muğla, Türkiye | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bölge | Karya | ||||||||||||||||||
| Koordinatlar | 37°22′27″K 27°40′31″D / 37.37417°K 27.67528°D | ||||||||||||||||||
| Tür | Yerleşim yeri | ||||||||||||||||||
| Sit ayrıntıları | |||||||||||||||||||
Euromos 
 | |||||||||||||||||||
Euromos (Grekçe: Εὔρωμος ve Εὔροωμος),[1] aynı zamanda Europus veya Europos (Εὐρωπός), Eunomus veya Eunomos (Εὔνωμος), Philippi veya Philippoi (Φίλιπποι)[2] olarak da bilinir; daha önceki isimleri ise Kyromus ve Hyromus idi.
Anadolu'da antik bir Karya kentidir. Kalıntıları, günümüzde Muğla ilinin Milas ilçesinin (antik Mylasa) 12 km kuzeybatısında Kızılcakuyu mahallesi yakınlarında yer almaktadır. Kent, Latmos Dağı'na paralel uzanan Ilbıra Dağları'nın eteklerinde kurulmuş olup, Karyalı Idris'in oğlu Euromos tarafından inşa edilmiştir.[3][4][5][6] Euromos'un MÖ. 8.yüzyılda kurulduğu öne sürülmektedir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Antik yerleşim Euromos hakkındaki en yakın bilgiler M.Ö. 5. yüzyılda kayıtlara geçen Attika-Delos Deniz Birliği'nin üyesi olduğu ile başladığı (Birliğe vergi ödediği kayıtları bulunmakta) görülmektedir. Büyük İskender fethi sonrası antik yerleşim, Euromos antik kenti sırasıyla Makedonya, Mısır ve Suriye kralları ile el değiştirdiği sanılmaktadır. M.Ö. 201-196 yılları arasında Mekadonya kralı 5. Philippos'un hakimiyeti altına giren antik kent, tapınak - (Zeus Lepsynos Tapınağı), agora, tiyatro, hamam ve kent surları dahil yeniden onarımlar yapılarak antik kent'in adı değiştirilmiş ve Philippoi -(doğu Makedonya'nın Edonis bölgesinde yer alan bir antik kent ) olmuştur. M.Ö. 188 de Rodos'tan Karia'ya gelen kuvvetler karşısında özgürlüğüne kavuşmasada Mylasa ile ittifak yapmak zorunda kalmış, yapılan anlaşma gereği ''Apameia Anlaşmasıyla'' Karia'nın geri kalanı gibi Euromos Rodoslulara bırakılmıştır. Kent bir süre sonra bu anlaşmadan rahatsızlık duyan komşusu Herakleia'nın saldırısına uğramış Yıllar içinde gelişen ve bağımsız bir kent tekrar inşası onarım görmüş günümüze kadar kısmen yapıların ayakta durduğu gözükmektedir.
18. Yüzyıldan itibaren Karia Bölgesi'ni ziyaret eden Avrupalı gezgin araştırmacıların yapmış olduğu yüzey çalışmaları neticesinde, Euromos'ta gözlemledikleri kalıntılar hakkında verdikleri bilgilerin yanı sıra yaptıkları tapınak gravürleri değerli birer belge niteliğindedir.
Zeus Tapınağı
[değiştir | kaynağı değiştir]
Milas ile Bafa Gölü arasında yer alır. Tapınak 2. yüzyılda inşa edilmiştir. 17 adet sütundan inşa edildiği görülmektedir. 16 sütun üst kirişleriyle birlikte hala dimdik ayaktadır. Güney ve güneybatı kenarlarında bulunan ve yivleri hiç açılmamış üç adet sütun, bu tapınağın hiçbir zaman bitirilmemiş olduğuna kanıt olarak gösterilir. Ancak 1969'da yapılan bir arkeolojik yüzey araştırma sırasında Helenistik devirlerden kalma bir kitabeyle, bulunan bu tapınağın, aslında daha önceki bir tapınak üzerine inşa edilerek yapıldığı kanıtlanır.[7] Tapınağın yıkılan sütunlarının ayağa kaldırılması için çalışma yapılmaktadır.[8][9]
Agora
[değiştir | kaynağı değiştir]Antik kentin en önemli yapılarından biri olan Euromos Agora kent merkezinde Milas, Selimiye karayoluunun doğusunda kalmaktadır. Agora kalıntıları rahatlıkla yoldan görülebilmekte olup dört bir yanı portiklerle çevrelenmiştir. Yaklaşık olarak 95X83 m ölçüleri ile kareye yakın bir plan sergilemekte olan yapı güney portik içte İonik, dışta dorik düzeninde inşa edilmişken diğer üç portik dorik düzendedir. Batı portiğin her iki köşesinde de, kalp biçimli köşe payeleri yer almaktadır. Kuzeybatı dirsekte yer alan kalp biçimli paye üzerinde yer alan M.Ö. 150 yıllarına tarihlenen ve Polykhares'in oğlu Kallisthenes onuruna yazılmış onur fermanı bulunmaktadır.
Tiyatro
[değiştir | kaynağı değiştir]Antik kent yerleşimin batı yamacında kurulmuş olan tiyatro, tarihi kaynaklara göre M.Ö.3. yüzyılın ortalarında kurulduğu sanılmaktadır. Antik tiyatro oturma sıralarının kapasitesinin 2000 civarı olduğu anlaşılmaktadır. Temellerinin ana kaya üzerine imar edildiği gözüken antik tiyatro mimari açıdan ele alındığında tipik bir Helen tiyatrosunu andırdığı göstermektedir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Dictionary of Greek and Roman Geography (1854), William Smith, Euromus". 4 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2025.
- ^ Richard Talbert, (Ed.) (2000). Barrington Atlas of the Greek and Roman World. Princeton University Press. s. 61 ve dizin notları eşlik ediyor. ISBN 978-0-691-03169-9.
- ^ Strabon. Geographica. xiii. pp. 636, 658. Sayfa numaraları Isaac Casaubon'un baskısına aittir.
- ^ Bizanslı Stefanos. Ethnica. sub voce Εὔροωμος.
- ^ Polybius. The Histories. Vol. 17.2.
- ^ Livy. Ab urbe condita Libri [History of Rome]. Vol. 32.33, 33.30, 45.25
- ^ "Euromos". 1 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2015.
- ^ "Zeus Tapınağı yeni sütunlarıyla eski ihtişamına kavuşacak". Anadolu Ajansı. 11 Ekim 2021. 7 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2022.
- ^ "Muğla Euromos Antik Kenti'ndeki Zeus Lepsynos Tapınağı'nda restorasyon". NTV.com.tr. 6 Mayıs 2022. 7 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2022.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Zeus Lepsynos Tapınağı
- Euromos
- Fotoğrafın kaynağı: Karya Kentleri: Euromos
| Otorite kontrolü |
|
|---|
