Patara
 | Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Haziran 2011) |
Pttara (Likçe) | |
 Patara Antik Kenti | |
| Diğer adı | Πάταρα (Yunanca) |
|---|---|
| Konum |  Antalya, Kaş |
| Bölge | Likya |
| Tarihçe | |
| Kurucu | Hitit Kralı IV. Tudhaliya |
| Kuruluş | MÖ 1250 - MÖ 8. yüzyıl |
| Devir(ler) | Tunç Çağı |
| Kültür(ler) | Helenistik Dönem,Roma Dönemi, Selçuklu Dönemi |
| İlgili kişi(ler) | Büyük İskender, Saint Nicholas |
| Sit ayrıntıları | |
| Buluntu(lar) | Bazelika, kutsal mekan, meclis binası, deniz feneri, antik tiyatro, su kemeri, |
| Arkeologlar | Prof. Dr. Havva İşkan Işık, Yrd. Doç. Dr. Şevket Aktaş |
| Durum | Restore |
| Kamusal erişim | Açık |
Anadolu'nun ilk telsiz istasyon kalıntıları | |
Patara (Likçe: 𐊓𐊗𐊗𐊀𐊕𐊀, Pttara; Yunanca: Πάταρα), Antalya'nın Kaş ilçesinin Kalkan beldesi yakınlarındaki bir Likya kentidir ve Likya Birliği'nin başkentliğini yapmıştır. Likya Birliği'nin üç oy hakkına sahip altı kentinden biridir. Likya birliği toplantıları kentte bulunan birliğin meclis binasında yapılmaktaydı. Dünyada bilinen ilk temsili demokrasi örneğinin başkenti, Yunan tarihçi Herodot tarafından tanrı Apollon'un kutsal merkezi olarak anılan Patara liman kentiydi.[1] Likya Birliği'nin seçilmiş temsilci sisteminin, ABD Anayasası'nın şekillenmesinde önemli bir rol oynadığı belirtilmektedir.[1]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Hitit Kralı IV. Tuthaliya'nın MÖ 13. yüzyılda gerçekleştirdiği Lukka seferi ile ilgili metinlerde kentin adının “Patar” olarak geçtiği bilinmektedir. Günümüzdeki kazılardan elde edilen arkeolojik veriler ışığında, Patara'daki en erken yerleşimin MÖ 5500 itibaren başladığı anlaşılmıştır.[2]
İskender'in kuşattığı kentler arasında yer aldığı bilinir. Patara, Roma döneminde de çok önemli bir kent olmuş ve Likya-Pamphilya eyaletlerinin başkentliğini yapmıştır. Patara limanı, hububat deposu ve sevki açısından önem taşımıştır, Doğu Akdeniz'de bulunan 3 önemli hububat deposundan biri (Granarium) Patara'da bulunmaktadır. Bizans döneminde de gelişmesini sürdüren kent, Hristiyanlarca önemli sayılmıştır. Noel Baba olarak bilinen Saint Nicholas'ın da Pataralı olduğu söylenir.
400 metre genişliğinde ve 1600 metre derinliğindeki Patara limanının kumla dolmaya başlaması ve teknelerin yanaşmakta güçlük çekmeleri, Patara'nın giderek önemini yitirmesine neden olur. Rüzgarın savurduğu kumlar zamanla limanı doldurur ve kenti büyük ölçüde örter. Bugün kentte görülebilecek kalıntıların bir bölümü, kumlar altından iyi korunmuş vaziyette ortaya çıkarılmıştır.
Ayrıca Patara antik kent yapısı olan meclis binasına 750 metre yakınında bulunan Anadolu'nun ilk telsiz istasyon kalıntıları bulunmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu döneminde iletişim ağı olarak 7 yıl hizmet veren Patara telsiz telgraf istasyonu, bugün Libya sınırlarında bulunan Derne ile iletişimi sağlamak için yapıldı. 1911 yılında Osmanlı ve İtalya savaşı sırasında İtalyan donanması tarafından bombalanması sırasında büyük zarar gördü ve günümüze ancak kalıntıları ulaştı.[3]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]
Patara uzantısı Antalya'nın Kaş ilçesinin Kalkan beldesi yakınlarında bulunuyor olsa da, antik kent Antalya iline komşu olan Muğla'nın sınırları içine de girmektedir.[4] Gelemiş köyünden 2 km sonra yol kenarında Patara'daki kalıntıların en görkemlilerinden Roma Zafer Takı görülür (Metius Modestus). Zafer takı, MS 1. yüzyıl sonlarında yaptırılmıştır. Tepeye doğru görülebilecek kalıntılar arasında Bizans bazilikası ve kutsal alanlar bulunmaktadır. Tiyatro tepenin yamacındadır. Tiyatronun yaslandığı tepede büyük bir sarnıç ile bir anıt mezar bulunmaktadır. Eski liman şimdi sulak alan durumundadır.
Restorasyon
[değiştir | kaynağı değiştir]Ayakta kalan en eski demokratik meclis binası bu şehirdedir. 2010'da TBMM tarafından restore edilmiştir.[5][6]
2020 yılı Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Patara Yılı [7] olarak ilan edilmiş olup kent kapısının restorasyonu tamamlanmıştır. Şu anda günümüz itibarıyla insanlık tarihinin ayakta kalan tek Antik Çağ deniz feneri olan Patara Feneri ve ana cadde sütunların restorasyon çalışmalarına başlanmıştır.[8][9]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Saudi Aramco World : Splendid Ruins of an "Excellent Republic"". saudiaramcoworld.com. 11 Ekim 2007. 11 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2024.
- ^ "pataraexcavations". pataraexcavations.org. 19 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2022.
- ^ "Anadolu'nun ilk telsiz telgraf istasyonu Patara'da". Emre BAYLAN/ ANTALYA, (DHA). Hürriyet - 1 Ağustos 2011. 8 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Likya Antik Kentleri - Işık Ülkesi". Çalışma / Yönetmen Tekin Gün.(Haziran 2001). 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Ayakta kalan ilk demokratik yönetim binası". 19 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2014.
- ^ "Dünyanın ilk meclis binası". 19 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2014.
- ^ "2020 Patara Yılı ilan edildi". 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2020.
- ^ "Patara". 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2020.
- ^ "Patara Antik Kenti & Kazıları". 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2020.
 | Antalya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
| Otorite kontrolü |
|
|---|
