Sütlaç
| Sütlaç | |
|---|---|
.jpg) | |
| Ülke(ler) | Türkiye |
| Yaratıcısı | Osmanlı mutfağı |
| Türü | Sütlü tatlı |
| Tipi | Sütlaç |
Sütlaç, çeşitli mutfak kültürlerinde bulunabilen bir tatlı.
Türk mutfağında yer alan birçok sütlü tatlı içinde en yaygın yapılanlarından ve tanınanlarından biri de sütlaçtır. Başlıca malzemeleri pirinç, süt ve şekerdir. Kıvamı kişilerin zevkine göre değişse de genelde kabul gören ve beğenilen kıvam pirinç tanelerinin çok sert olmamak kaydıyla tek tek ağza gelebilecek şekilde olmasıdır.
Batı ve Kuzey Avrupa ülkelerinin mutfağında bulunan sütlaç özellikle İskandinavya ülkelerinde tarçın sosu veya kavrulmuş badem şekerleme kronatları ile garnitür edilerek sadece yılbaşında servis edilmektedir.
Osmanlı mutfağındaki çeşitleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Basılı ilk yemek kitabı Melceü’t-Tabbâhîn'de tarifi vardır.[1] "Sütlü aş" olarak tarifte geçmektedir. Tarifi: İki kıyye sütten tabh murat olundukta yüz dirhem pirinci ba‘de't-tathîr bir taşım suda haşlayıp delikli kevgir den süzüp hazır edeler. Badehu sütü tencere içine koyup hemen kaynadıkta işbu hazırlanan pirinci içine salıp pirinçler gereği gibi yumşayınca tabh ederler. Badehu indirip sahan veya tabaklara tevzi ettikte bir çeyrek miktarı küllü ateş üstünde tevkif edeler ki ol hengâmda üzerine kaymak gelir. Soğudukta bol toz şekeri ekip tenâvül buyrula yahut ateşte kaynar iken tatlı olacak miktarı şeker konulup yine bu usul üzre hareket oluna. Nefis olur.
Malzemelerine göre çeşitleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Nişastalı sütlaç
- Nişastasız sütlaç
- Lavantalı sütlaç
- Damla sakızlı sütlaç
- Limonlu sütlaç
- Zerdeçallı sütlaç
- Zerdeçallı cevizli sütlaç
- Karamelli sütlaç
- Krokanlı sütlaç
- Krem şantili sütlaç
- Hindistan cevizli ve vanilyalı sütlaç
- Çikolatalı sütlaç
- Kinoalı sütlaç
- Portakallı sütlaç
- Hurmalı sütlaç
- Salepli sütlaç
- İncirli sütlaç
- Havuçlu sütlaç
- Fırın sütlaç
Yörelere göre çeşitleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Hamsiköy sütlacı
- Bolu atom sütlaç[2]
- Çeşme damla sakızlı fırın sütlaç[3]
- Rize sütlacı[4]
- Gaziantep astarlı (zerdeli) sütlaç[5]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "MELCEÜ'T- TABBÂHÎN, Aşçıların Sığınağı, MEHMED KÂMİL" (PDF). 3 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Mart 2022.
- ^ "ATOM SÜTLAÇ'I DENEDİNİZ Mİ?". Bolu Takip Gazetesi. 26 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2023.
- ^ "Damla Sakızlı Fırın Sütlaç". 20 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2021.
- ^ "Rize 'nin Meşhur Sütlacı Tüm Detaylarıyla (Bilal Ustanın Tarifi)". Nefis Yemek Tarifleri. 16 Ocak 2021. 29 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2023.
- ^ "Astarlı sütlaç tarifi". 12 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2021.