Heraion-Teikhos
| Konum | Karaevli, Süleymanpaşa, Tekirdağ, | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bölge | Trakya | ||||||||||||||
| Tür | Höyük [1] | ||||||||||||||
| Tarihçe | |||||||||||||||
| Kuruluş | MÖ.2000 | ||||||||||||||
| Kültür(ler) | Arkaik Klasik, Hellenistik Dönem | ||||||||||||||
| Bağlı olduğu | Samos kolonisi | ||||||||||||||
| Sit ayrıntıları | |||||||||||||||
| Buluntu(lar) | Akropol, sur kalıntıları, nekropol alanı, | ||||||||||||||
| Arkeologlar | Prof.Dr.Zafer Taşlıklıoğlu, Prof.Dr.Neşe Atik, | ||||||||||||||
Heraion-Teikhos
![]() | |||||||||||||||
Heraion (Grekçe: Ἥραιον), veya Heraion Teikhos (Grekçe: Ἡραῖον τεῖχος) olarak da bilinen, antik Trakya'da, Propontis (Marmara Denizi) kıyısında, Bisanthe'nin[2][3] (Tekirdağ yakınları) biraz doğusunda yer alan bir Yunan şehridir.[4]
Şehir, Samos'tan gelen bir koloniciler[5][6] tarafından yaklaşık MÖ 600 yıllarında kurulmuştur.[5] Bazı antik seyahatnamelerde (Itinerarium'larda) bu yer Hiereum veya Ereon olarak da adlandırılır. Heraion, Propontis üzerindeki stratejik konumu nedeniyle muhtemelen ticaret ve denizcilik açısından önemli bir rol oynamıştır.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Heraion Teikhos Antik Kenti “Hera‟nın Kenti” anlamına gelen Heraion-Teikhos Antik Kenti, antik çağ tarihçi Heredot'un da bu bölge coğrafyasını tanımlarken, eserinde söz ettiği bir yerleşim yeri olduğu sanılmaktadır. MÖ 3. binyıl başından MS 13. yüzyıla kadar kesintisiz olarak iskan gören antik kent, en parlak dönemini Klasik ve Helenistik Çağ'da yaşamıştır. Traklar'ın Anadolu'ya gelişinden itibaren uzun süre bir Trak yerleşimi olarak iskan gördüğü anlaşılmaktadır.[7] Bu alanda yapılan bilimsel arkeolojik çalışmalar neticesinde elde edilen veriler ışığında değerlendirildiğimizde, antik kaynaklarda da betimlenen ve incelemeler sonucunda ilaç yapımı için kullanıldığı doğrulanan tandır şeklinde fırınlar bulunduğu bunlardan sadece bir tanesinin bozulmadan ve çökmeden ortaya çıkarıldığı ve müzede korunduğu görülmektedir.[7]
MÖ 352 yılında II. Filip şehri kuşatır. Atina, şehre yardım etmek amacıyla kırk üç gemilik bir filo (trirem) ve altmış talent vergi toplama kararı aldı, ancak bu filo hiçbir zaman yola çıkmadı. Sadece daha sonra, çok daha küçük, on gemilik bir filo ve beş talent para gönderildi.[8]
Yeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Prof. Dr. Zafer Taşlıklıoğlu'na göre ören yeri antik yerleşim Heraion Teikhos Tekirdağ il merkezinin 15 km doğusunda, İstanbul-Tekirdağ karayolu üzerinde, Çitlembik Çayı'nın ağzının doğu yakasında, Süleymanpaşa ilçesine bağlı Karaevli köyü yakınlarında yer alan Karaevlialtı Höyüğü'nün olduğu yerde bulunur.[9][10] Önceki yıllarda Karaevlialtı'nın antik Mokasura yerleşmesi olduğu düşünülmüştür. Herodotos'un da söz ettiği bir yerleşme olan Hieron Teikhos, Samos kolonisidir ve daha sonra Hiereo olarak anılmıştır.[1]
Konumu ve Çevresel Özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Tarla görünümünde olan alanda, günümüzde artık çalışmayan Salat Yağ Fabrikası antik kentin bir kısmının üzerinde yer almaktadır. Bu fabrikanın LPG dolum tesisi olarak kullanıma açılması söz konusu olduğunda, tahribatı önlemek için hızla kazı çalışmalarına başlandığı belirtilmiştir.[1]
Yerleşim
[değiştir | kaynağı değiştir]Bir Trak yerleşimi olan şehrin antik limanı, tümülüs Nekropol'ü bilinmekte olup, kıyıda dalgaların zarar verdiği bazı yapı kalıntıları görülmektedir. Çok sayıda kültür katı olan bu yerleşim yüzey bulgularına göre en geç M.Ö. 2.Bin'den başlayarak Bizans İmparatorluğu Dönemi dahil, kesintisiz olarak iskan edilmiştir.[11] Şimdiye kadar Akropol'ün üzerinde dört alanda sürdürülmüş olan kazılar, Akropol'ün bir surla çevrili olduğunu ve bu surun içinde büyük yapı gruplarının yer aldığını göstermiştir. Şehir için önemli olan tanrıların, bilhassa sağlık tanrısı Asklepios için inşa edilmiş yapıların yer aldığı Akropol'de Hellenistik Devre ait bir Tümülüs Nekropol'lü, bir Kült ve Tedavi Merkezi ve bir Pantheon olduğu görülmektedir.[11] Antik yerleşimin M.Ö. 2. Bin'den itibaren yerleşimlerin görüldüğü ören yeri, Trakya bölgesi'nde yaşamış olduğu kabul edilen Traklar hakkındaki bilgilere ışık tuttuğu görülmektedir. Henüz Türkiye Trakyası'nda varlığı bilinen Trak şehirleri özellikle M.Ö. 5 ve 4 yüzyıllarda ticaret sayesinde zengin bir liman şehri olan Heraion Teikhos'un buluntuları ışığında, bölgede yaşamış olan Odrys sülalesi kralları hakkında da önemli ilk bilgiler vermektedir.[11]
Araştırma ve kazılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c "Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi". 20 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2021.
- ^ Herodotus. Histories. Vol. 4.90
- ^ Bizanslı Stefanos. Ethnica. s.v. Ἡραῖον.
- ^ Mogens Herman Hansen & Thomas Heine Nielsen (2004). An inventory of archaic and classical poleis. New York: Oxford University Press. s. 918. ISBN 0-19-814099-1.
- ^ a b Suda, § eta.489
- ^ Harpokration, Lexicon of the Ten Orators, h15
- ^ a b GÜN, Tekin (2011). Direnen Tarih-Türkiye'deki Antik Bölgeler,Trakıa. Prestij Prodüksiyon & Film Yapım Dergisi Sayı(1). ss. 15,17,. 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2021.
- ^ Demosthenes and His Time: A Study in Defeat, p.124
- ^ Richard Talbert, (Ed.) (2000). Barrington Atlas of the Greek and Roman World. Princeton University Press. s. 52 ve dizin notları eşlik ediyor. ISBN 978-0-691-03169-9.
- ^ Lund Üniversitesi. Digital Atlas of the Roman Empire.
- ^ a b c ATİK, Neşe (2000). Heraion Teikhos Antik Kenti 2000-2010 Yılı Kazı Çalışmaları. Namık Kemal Üniversitesi, Tekirdağ Değerleri Sempozyumu. ss. 1,3. 4 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2021.
