Komama
  Komama Türkiye haritasındaki konumu. | |
| Konum | Ürkütlü, Bucak, Burdur, Türkiye |
|---|---|
| Bölge | Pamfilya |
| Koordinatlar | 37°20′K 30°27′D / 37.333°K 30.450°D |
| Tür | Yerleşim yeri |
| Sit ayrıntıları | |
Komama veya Comama, Geç Roma döneminde Pamfilya Secunda eyaletinde yer alan bir kasabadır. Kentin "Pisidyalı" olarak adlandırılması, doğrudan Pisidya bölgesinde bulunduğu için değil, Roma İmparatorluğu'nun Pisidya sınırında kurulmuş olmasından kaynaklanmaktadır.[1]
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Şehrin tam adı Colonia Iulia Augusta Prima Fida Comama idi. Bu unvandaki "colonia" terimi, kentin fethedilen toprakları güvence altına almak amacıyla kurulan bir ileri karakol (koloni) olduğunu gösterir. Adında yer alan "Augusta" ifadesi ise, şehrin MÖ 27'den sonra, yani Roma Senatosu'nun bu unvanı muzaffer Octavian'a vermesinden sonra kurulduğunu işaret eder. Komama, bölgede Via Sebaste adlı bir imparatorluk yoluyla birbirine bağlanan bu tür yerleşim yerlerinden biriydi. Bu yol üzerinde bulunan XLV numaralı bir kilometre taşı Komama'da keşfedilmiştir. Kilometre taşlarının yaklaşık MÖ 6 yılında dikilmiş olması, Komama'nın kuruluş tarihine dair önemli bir göstergedir.
Sit alanı, günümüzde Burdur ili, Bucak ilçesi, Ürkütlü köyü yakınlarındaki Şeref Höyük üzerine konumlandırılır.[2] Geç Kalkolitik Dönem ile Roma İmparatorluk Dönemi arasında kısa kesintilerle yerleşim gören höyük, yaklaşık 320 m x 460 m ölçüleri ve 14 m’ye varan yüksekliği ile Göller Bölgesinin en büyük höyüğüdür.[3]
Komama, sikkeler basmıştır. Bu sikkelerin bazıları Marcus Aurelius ve Antoninus Pius dönemlerine aittir ve üzerlerinde bu imparatorların başları yer alır.[4]
Piskoposluk
[değiştir | kaynağı değiştir]Komama piskoposluğu, Pamfilya Secunda'nın başkenti Perge metropolitliğine bağlı bir yardımcı piskoposluktu.[5][6]
Birinci Konstantinopolis Konsili (381) kararlarını imzalayanlar arasında, Pamfilya eyaletinden Hesychius adında bir Komama piskoposu da bulunuyordu.[7] 458 yılında Pamfilya Secunda eyaletinin piskoposları, İskenderiyeli Proterius'un öldürülmesiyle ilgili olarak Bizans İmparatoru I. Leo Trakyalı'ya ortak bir mektup göndermişlerdi. Bu mektubu imzalayanlardan biri olan piskopos Hephaestus'un (bazı el yazmalarında Ephesius olarak geçer) makamının sıfat hali "Comaneus" olarak geçtiğinden,[8] kendisinin büyük olasılıkla Komama piskoposu olduğu düşünülmektedir.[5] Ancak Komama'dan, 7. ve 10. yüzyıllara ait piskoposluk listelerini içeren "Notitiae Episcopatuum" kayıtlarında hiç bahsedilmemektedir.
Günümüzde Komama, artık yerleşik bir piskoposluk merkezi değildir. Katolik Kilisesi tarafından titular piskoposluk (yani unvanen piskoposluk) olarak listelenmektedir.[6]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ W.M. Ramsay. "Colonia Caesarea (Pisidian Antioch) in the Augustan Age" in Journal of Roman Studies, Vol. 6 (1916), ss. 83–134
- ^ "The Princeton Encyclopedia of Classical Sites, KABIRION Boiotia, Greece. , KOMAMA (Şerefönü) Turkey". www.perseus.tufts.edu. 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2025.
- ^ Şeref Höyük / Komama (Bucak) Arkeojeofizik Araştırmaları. Olcay ÇAKMAK, Çağlayan BALKAYA, Ralf H. BECKS, B. Ayça POLAT BECKS. Mayıs 2022. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2025.
- ^ "RPC â€" Search: Quick". Rpc.ashmus.ox.ac.uk. 20 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2022.
- ^ a b Raymond Janin, v. Comama, in Dictionnaire d'Histoire et de Géographie ecclésiastiques 5 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., vol. XIII, Paris 1956, col. 353
- ^ a b Annuario Pontificio 2013 (Libreria Editrice Vaticana 2013 978-88-209-9070-1), s. 873
- ^ "Sacrorum conciliorum nova et amplissima collectio, cujus Johannes Dominicus Mansi et post ipsius mortem Florentius et Venetianus editores ab anno 1758 ... v.3 1759." HathiTrust (İngilizce). Erişim tarihi: 20 Mayıs 2025.
- ^ "Sacrorum conciliorum nova et amplissima collectio, cujus Johannes Dominicus Mansi et post ipsius mortem Florentius et Venetianus editores ab anno 1758 ... v.7 1762." HathiTrust (İngilizce). 19 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2025.
Daha fazla okuma
[değiştir | kaynağı değiştir]- Tim Cornell and John Frederick Matthews (1991). The Roman World. s. 232.