İsinda (Pisidya)

İsinda
*İsionda*
Grekçe: Ἴσινδα / Ἰσιόνδα
	İsinda Türkiye haritasındaki konumu.
Konum	Alaaddin, Korkuteli, Antalya,; Türkiye
Bölge	Pisidya
Koordinatlar	37°04′03″N 30°09′43″E / 37.0675°K 30.1619°D
Tür	Yerleşim yeri
Sit ayrıntıları
ülkesi	Türkiye
konum koordinatları	37°4′3″K 30°9′43″D

İsinda (Grekçe: Ἴσινδα) veya İsionda (Grekçe: Ἰσιόνδα), antik Pisidya bölgesinde yerleşim gören bir kasabadır..

Sit alanı günümüzde Antalya ilinin kuzeybatısında yer alan Korkuteli, ilçesinin Alaaddin mahallesine yakın bir konumda Kışla olarak tanımlanan yerde bulunmaktadır.^[1]^[2]^[3] Öte yandan farklı kaynaklar da İsinda şehrinin, bugünkü Korkuteli ilçesinin 8 km güney doğusundaki Yazır köyü sınırları dahilinde olduğu kabul edilmektedir. Ramsay de, aynı bilgileri teyit ederek, şehir merkezini Yazır köyü yakınında olduğunu savunmaktadır.^[4]^[5]^[6]

1840'larda Thomas Abel Brimage Spratt ve Edward Forbes, Korkuteli'nden (Stenez olarak da bilinir) bir saatlik mesafede bulunan Kişla'yı ziyaret etmişlerdir. Burada yumuşak taş ve tuğladan yapılmış geniş duvarlar görmüşler ve burayı, MÖ 189'da Anadolu'dan zaferle geçen Roma konsülü Gnaeus Manlius Vulso'nun Termessos tarafından kuşatılmış halde bulduğu İsinda şehri olarak belirlemişlerdir. Şehrin isteği üzerine kuşatmayı kaldıran Vulso, Termessoslulara 50 talent ceza kesmiştir.^[5]^[7]

İsinda, Pamfilya'dan Termessus üzerinden Pisidya'ya giden geçidin batı ucunda stratejik bir konumda yer alıyordu.^[8] İsinda'nın geniş sikke örnekleri^[8] günümüze ulaşmış olup, bu sikkeler şehrin kendisini bir İyon kolonisı olarak gördüğüne dair kanıtlar sunmaktadır.^[5]

İsinda, daha sonra Roma'nın Pamfilya Secunda eyaletine dahil edildi. Erken bir dönemde Hristiyan piskoposluk merkezi haline geldi ve eyaletin başkenti Perge'deki metropolitlik makamının Sufragan piskoposlarından biri oldu. Piskoposlarından Cyrillus 325'teki Birinci İznik Konsili'ne, Edesius 431'deki Efes Konsili'ne, Marcellinus 451'deki Kalkedon Konsili'ne, Talleleus 553'teki İkinci Konstantinopolis Konsili'ne ve Ignatius ise I. Fotios'un Konstantinopolis'teki Fotiyen Konsili'ne (879) katılmıştır.^[9]^[10]^[11]

İsinda, artık yerleşim yeri olmayan bir piskoposluk olduğu için Katolik Kilisesi tarafından günümüzde göstermelik bir ünvan piskoposluğu makamı olarak listelenmektedir.^[12]

İsinda Titular Piskoposları

Aşağıda, İsinda'nın göstermelik piskoposluk makamını elinde bulundurmuş bazı piskoposların listesi ve görev süreleri yer almaktadır:

Peter Augustine O'Neill, O.S.B. (26 Kasım 1909 - 6 Kasım 1911)
Marcelin-Charles Marty (14 Nisan 1919 - 3 Şubat 1921)
Emanuel-Anatole-Raphaël Chaptal de Chanteloup (20 Şubat 1922 - 27 Mayıs 1943)
Leonardo José Rodriguez Ballón, O.F.M. (30 Aralık 1943 - 6 Temmuz 1945)
Leo Joseph Suenens (12 Kasım 1945 - 24 Kasım 1961)
Joseph William Regan, M.M. (1 Şubat 1962 - 24 Ekim 1994)

Kaynakça

^ "Kısaca Korkuteli - Etiler Zamanında PİSİDYA Cumhuriyeti Devri". www.korkuteli.gov.tr. T.C. Korkuteli Kaymakamlığı. 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2025.
^ Richard Talbert, (Ed.) (2000). Barrington Atlas of the Greek and Roman World. Princeton University Press. s. 65 ve dizin notları eşlik ediyor. ISBN 978-0-691-03169-9.
^ Lund Üniversitesi. Digital Atlas of the Roman Empire.
^ W. M. Ramsay, "Notes and Inscriptions from Asia Minor", Ath. Mitth X, 1885, s.340.
^ ^a ^b ^c "The Princeton Encyclopedia of Classical Sites, IACCA (Jaca) Huesca, Spain. , INDUSTRIA (Monteu da Po) Piedmont, Italy., ISINDA (Kişla) Turkey". www.perseus.tufts.edu. 25 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2025.
^ K.G. Lanckoronski, Les Villes de la Pamphylie et de la Pisidie, II, Paris 1893, s.202.
^ Spratt, Thomas Abel B. (1847). Travels in Lycia, Milyas, and the Cibyratis, by T.A.B. Spratt and E. Forbes (İngilizce).
^ ^a ^b Mittheilungen des Deutschen Archaeologischen Institutes in Athen (1885), reprinted by London: Forgotten Books, 2013, s. 339–340
^ Michel Lequien, Oriens christianus in quatuor Patriarchatus digestus, Paris 1740, Vol. I, coll. 1033-1034.
^ Pius Bonifacius Gams, Series episcoporum Ecclesiae Catholicae, Leipzig 1931, s. 451
^ Siméon Vailhé, v. Isionda, Catholic Encyclopedia, vol. VIII, New York 1910.
^ Annuario Pontificio 2013 (Libreria Editrice Vaticana 2013 978-88-209-9070-1), p. 910

[1] "Kısaca Korkuteli - Etiler Zamanında PİSİDYA Cumhuriyeti Devri". www.korkuteli.gov.tr. T.C. Korkuteli Kaymakamlığı. 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2025.

[Barrington-2] Richard Talbert, (Ed.) (2000). Barrington Atlas of the Greek and Roman World. Princeton University Press. s. 65 ve dizin notları eşlik ediyor. ISBN 978-0-691-03169-9.

[3] Lund Üniversitesi. Digital Atlas of the Roman Empire.

[4] W. M. Ramsay, "Notes and Inscriptions from Asia Minor", Ath. Mitth X, 1885, s.340.

[:0-5] "The Princeton Encyclopedia of Classical Sites, IACCA (Jaca) Huesca, Spain. , INDUSTRIA (Monteu da Po) Piedmont, Italy., ISINDA (Kişla) Turkey". www.perseus.tufts.edu. 25 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2025.

[6] K.G. Lanckoronski, Les Villes de la Pamphylie et de la Pisidie, II, Paris 1893, s.202.

[7] Spratt, Thomas Abel B. (1847). Travels in Lycia, Milyas, and the Cibyratis, by T.A.B. Spratt and E. Forbes (İngilizce).

[Mittheilungen-8] Mittheilungen des Deutschen Archaeologischen Institutes in Athen (1885), reprinted by London: Forgotten Books, 2013, s. 339–340

[9] Michel Lequien, Oriens christianus in quatuor Patriarchatus digestus, Paris 1740, Vol. I, coll. 1033-1034.

[10] Pius Bonifacius Gams, Series episcoporum Ecclesiae Catholicae, Leipzig 1931, s. 451

[11] Siméon Vailhé, v. Isionda, Catholic Encyclopedia, vol. VIII, New York 1910.

[12] Annuario Pontificio 2013 (Libreria Editrice Vaticana 2013 978-88-209-9070-1), p. 910

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

g t d Türkiye'deki antik kentler
Akdeniz	Afrodisias Akalissus Alalah Amelas Anavarza Andeda Antakya Antigonia Antioheia Antioheia Lamotis Ariassos Arsinoe Arikanda Aspendos Bab el-Hava Sınır Kapısı Comona Çukurova Antakyası Korykos (Kızkalesi) Cyrrhus Dalisandus Dias Domuztepe Elaiussa Sebaste Epiphaneia Etenna Faselis Gagae Germanicia Gözlükule Hacılar Höyük Hemaksia Idebessos İrenopolis İssos Kandyba Kanlıdivane Anchiale Karatepe Kelenderis Kibira Kilikya Antakyası Kremna Ksanthos Kyaneai Limira Magarsa Mallus Mamure Kalesi Mezgitkale Misis Mira Mopsu Krene Morka Myriandos Olba Patara Perge Phellos Pisidya Antakyası Ptolemais Rhosus Sagalassos Seleukia Seleucia Pieria Seleucia Sidera Selge Side Sillyon Soli Sozopolis Tell Tayinat Höyüğü Termessos Tlos Trebenna Uzuncaburç Yumuktepe
Doğu Anadolu	Altıntepe Ani Arsamosata Arslantepe Höyüğü Cafer Höyük Harput Sugunia Tuşpa
Ege	Adramitteion Aigai Aizanoi Akmonya Alabanda Alinda Allianoi Amorium Amos Amyzon Antioheia Apameia Kibotos Afrodisias Apollonia (Mysia) Apollonis Atarneus Bargilya Beycesultan Caloe Celaenae Ceramus Daldis Didyma Dokimeion Efes Erithrai Euromos Fokaia Gambrion Gryneion Halikarnas Hierapolis Iasos Karyanda Karmylassos Kaunos Kebrene Klazomenai Knidos Kolofon Kolossai Kyme Labranda Laodikya Latmos Lebedos Letoon Limantepe Magnesia (Aydın) Magnesia ad Sipylum Mastaura Menderes Antakyası Metropolis Milet Mindos Myrina Myus Notion Nysa Oinoanda Pepuza Pergamon Perperene Pinara Pitane Priene Pigela Sardis Sidyma Sigeion Smirni Stratonikeia (Karya) Stratonikeia (Lidya) Telmessos Temnos Teos Thiatira Tralleis Timion
Güneydoğu Anadolu	Antiochia ad Taurum Apamea (Fırat) Coba Höyük Çayönü Dara Edessa Göbeklitepe Harran Karkamış Kuşşara Nevali Çori Mezopotamya Antakyası Samosata Sareisa Seleukia, Zeugma Sultantepe Tille Zeugma Zincirli Höyük Ziyaret Tepe Höyüğü
İç Anadolu	Alişar Höyüğü Binbirkilise Büklükale Höyüğü Çatalhöyük Derbe Ersele Höyük Ersele Yeraltı Şehri Faustinopolis Gordion Herakleia Cybistra İrenopolis Kaman Kalehöyük Kerkenes Kültepe (Kaniş) Laodicea Combusta Mokissos Nyssa Pessinus Purushanda Sobesos Şarhöyük Tavium Troknada Tuvana
Karadeniz	Alacahöyük Euchaita Hattuşa Herakleia Pontiki Hüseyindede Tepe Ibora Karussa Komana Pontiki Laodikeia Maşat Höyük Nerik Nicopolis Pompeiopolis Salatiwara Samuha Sapinuwa Tripolis Yazılıkaya Zaliches
Marmara	Aegospotami Alexandria Troas Amycus (Bitinya) Apamea Myrlea Apollonia Apros Assos Caesarea Germanica Cebrene Cius Daphnus Drizipara Harpagion Kalkedon Kardiya Kerasai Khrysa (Troad) Kizikos Kypsela Lamponeia Lysimachia Miletepolis Mochadion Nikomedya Orestias Polymedion Rhegion Selymbria Sestos Skepsis Thymbra Thynias Troya