Bithynium
Grekçe: Βιθύνιον | |
  Bithynium Türkiye haritasındaki konumu. | |
| Diğer adı | Claudiopolis (Yunanca: Κλαυδιόπολις) Hadriana |
|---|---|
| Konum | Bolu,  Türkiye |
| Bölge | Bitinya |
| Koordinatlar | 40°44′22″N 31°36′42″E / 40.739479°K 31.611561°D |
| Tür | Yerleşim yeri |
| Sit ayrıntıları | |
Bithynium veya Bithynion (Grekçe: Βιθύνιον) Bitinya'da bulunan antik bir yerleşimdi. Günümüzde aynı yerde Bolu il merkezi bulunmaktadır.[1][2]
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]MÖ 1200'lerde Frigler'in eline geçen bölge, sırasıyla Pers, Büyük İskender ve ardından kurulan Bitinya Krallığı egemenliğine girmiştir. Bölgeye Trak göçleriyle gelen ve "Bithyn" olarak adlandırılan halk, yöreye "Bithynia" adını vermiştir. Strabon, Bithynium'un Tieion'un yukarısında[3] bulunduğunu ve Salone veya Salon (ova) çevresindeki, sığır yetiştiriciliği için iyi bir ülke olan ve peyniriyle ünlü bölgeye sahip olduğunu belirtir.[4] Salone bölgesinin başkentiydi. Coğrafyacı Pausanius'ın anlattığına göre,[5] Bithynium, Roma imparatoru Hadrianus'ın gözdesi olan Antinous'un doğum yeridir ve Sangarius (Sakarya) nehrinin ötesinde, muhtemelen doğusunda yer alır. Ayrıca Pausanius, Bithynialıların en uzak atalarının Mora Yarımadasındaki Arkadyalılar ve Mantinealılar olduğunu da ekler. Bu durumda buraya bir Yunan kolonisi yerleşmiştir. Bithynium daha sonra Claudiopolis (Yunanca: Κλαυδιόπολις) olarak adlandırıldı, bu ismin ilk olarak Roma imparatoru Tiberius (MÖ 42 - MS 37) zamanında kullanıldığı tahmin ediliyor; ancak Pausanias'ın da bu ismi anmaması ilginçtir. Romalı tarihçi Dio Cassius, buradan hem Bithynium hem de Claudiopolis adıyla bahseder.[6] Daha sonra imparatorun adından dolayı Hadriana adını almıştır.[1] Claudiopolis ve Hadriana adları burada basılan sikkeler üzerinde görülmektedir. İsimde yer alan "polis" kelimesinin zamanla "Bolu"ya dönüştüğü düşünülmektedir.
Unvan piskoposluğu
[değiştir | kaynağı değiştir]Kent erken dönemde Hristiyanlaştırılmış ve başpiskoposluk merkezi haline gelmiştir. 284'ten 305'e kadar hüküm süren Roma İmparatoru Diocletianus döneminde bir başpiskopos şehit edilmiştir. Günümüzde aktif yerleşim yeri olmayan bu yer, Claudiopolis in Honoriade adıyla Roma Katolik Kilisesi'ne bağlı unvanlı piskoposluğu olarak kalmaya devam etmektedir.[7] Daha önce kurulmuş olan Claudiopolis in Bithynia adlı piskoposluk ise kapatılmıştır.[8]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Richard Talbert, (Ed.) (2000). Barrington Atlas of the Greek and Roman World. Princeton University Press. s. 86 ve dizin notları eşlik ediyor. ISBN 978-0-691-03169-9.
- ^ Lund Üniversitesi. Digital Atlas of the Roman Empire.
- ^ Strabon. Geographica. p. 565. Sayfa numaraları Isaac Casaubon'un baskısına aittir.
- ^ Pliny. Naturalis Historia. Vol. 11.97.
- ^ Pausanias (1918). "9.1". Description of Greece. 8. W. H. S. Jones; H. A. Ormerod tarafından çevrildi. Cambridge, Massachusetts; London: Harvard University Press; William Heinemann – Perseus Digital Library vasıtasıyla.
- ^ Dio Cassius, 69.11. ed. Reimarus, and his note.
- ^ "Claudiopolis in Honoriade (Titular See) [Catholic-Hierarchy]". www.catholic-hierarchy.org. 23 Kasım 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2025.
- ^ "Claudiopolis in Bithynia (Titular See) [Catholic-Hierarchy]". www.catholic-hierarchy.org. 2 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2025.
Smith, William, (Ed.) (1854–1857). "Bithynium". Yunan ve Roma Coğrafya Sözlüğü (İngilizce). Londra: John Murray.