Citharizon
Grekçe: Κιθαρίζων | |||||||
  Citharizon Türkiye haritasındaki konumu. | |||||||
| Konum | İncesu, Bingöl, Türkiye | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bölge | III. Ermenistan | ||||||
| Koordinatlar | 38°52′26″N 40°38′31″E / 38.874°K 40.642°D | ||||||
| Tür | Kale | ||||||
| Sit ayrıntıları | |||||||
Citharizon
 | |||||||
Citharizon ya da Citharizum veya Kitharizon (Grekçe: Κιθαρίζων), Roma'nın III. Ermenistan eyaletinde, Fırat'ın güney kolu üzerinde[1] bulunan bir kasaba ve kaleydi. İmparator Justinianus tarafından inşa edilmiş, büyük bir stratejik öneme sahip bir yerdi ve aynı imparatorun Roma Ermenistanı üzerine "Dux" unvanıyla atadığı beş valinin birinin ikametgahıydı.[2]
Kayserili Prokopius'a göre şehir, Asthianene (Ermenice: Հաշտեանք; Hashteank) bölgesinde bulunuyordu.[3] Kale, Theodosiopolis'ten (antik Ermenistan) dört günlük bir yolculuk mesafesindeydi.[4] Kommagene ve Mezopotamya'nın kuzeyinde, Mos Masius Dağı ve Aladağlar arasında bir bölge olan Balabitene de olası bir konum olarak tartışılmaktadır. Citharizon genellikle günümüzde Keteriz köyü ile ilişkilendirilir.[5][6][7]
Öte yandan Roma ve Bizans Tarihi Uzmanı James Howard-Johnston tarafından günümüzde Bingöl merkeze bağlı İncesu Köyü (Derenazik) sınırları içerisinde tespit edilen Citharizon,[8] Karadeniz’den Mezopotamya sınırına kadar uzanan hatta, dönemin iki süper gücü Roma İmparatorluğu ile Persler (Sassaniler) arasındaki mücadele arenasının merkezinde yer almaktadır.[9]
Küçük bir kasaba olmasına rağmen, Bizans İmparatorluğu için Perslere karşı önemli bir savunma noktasıydı. Justinianus orada bir kale inşa eder ve başına bir dük komutasında bir garnizon yerleştirir.[5][10][11] 613 yılında, Pers kralı II. Hüsrev'in generali Aşot tarafından ele geçirildi.[5]
Piskoposluk
[değiştir | kaynağı değiştir]Adı kaydedilen tek diosezan piskopos Marcian'dır ve 692 yılındaki Trullo Konsili'ne katılmıştır.[5][11][12][13]
Artık yerleşimsel bir piskoposluk olmayan Citharizon, günümüzde Katolik Kilisesi tarafından unvan piskoposluğu olarak listelenmektedir.[14]
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Theodosiopolis'in güneyinde, Amida'nın kuzeyinde, Arsamosata'nın doğusunda ve Malazgirt'in batısında bulunan Citharizon'u gösteren Sasani Pers haritası: Harita
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "The Classical Gazetteer". 5 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2014.
- ^ "Dictionary of Greek and Roman Geography (1854), CA´BALEIS, CIMO´LIS, CITHARIZON". www.perseus.tufts.edu. 7 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2025.
- ^ "LacusCurtius • Procopius — The Buildings: Book 3". penelope.uchicago.edu. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2025.
- ^ "History of the Wars/Book II - Wikisource, the free online library". en.wikisource.org (İngilizce). 13 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2025.
- ^ a b c d "CATHOLIC ENCYCLOPEDIA: Citharizum". www.newadvent.org. 24 Ağustos 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2025.
- ^ "Titular See of Citharizum, Turkiye 🇹🇷". GCatholic. 13 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2025.
- ^ "Map 89 Armenia" (PDF). S.E. Kroll (İran), M. Roaf, St J. Simpson ve T. Sinclair (Türkiye) tarafından derlenmiştir. 1996. 7 Nisan 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2025.
- ^ "Bingöl İncesu'da Tarihi Roma Kalesi: Citharizon". Bingöl Kent Haber Gazetesi | Bingöl Haber Sitesi | Bingöl Son Dakika Haberleri | Bingöl Haberleri. 22 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2025.
- ^ Howard-johnston, James (30 Haziran 2024). "PROCOPİUS, TOROSLARIN KUZEYİNDE ROMA SAVUNMASI VE YENİ CİTHARİZON KALESİ". Bingöl Araştırmaları Dergisi (20): 63-94. doi:10.53440/bad.1425789. ISSN 1309-369X. 6 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi6 Mayıs 2025.
- ^ Baudrillart, Alfred; Meyer, Albert de; Aubert, Roger; Cauwenbergh, Étienne van (1912). Dictionnaire d'histoire et de géographie ecclésiastiques. Robarts - University of Toronto. Paris : Letouzey et Ané. ISBN 978-2-7063-0157-5.
- ^ a b Martinière, Antoine-Augustin Bruzen de La (1768). Le Grand dictionnaire géographique, historique et critique par M. Bruzen de la Martinière, géographe de sa Majesté... Philippe V, Roi des Espagnes... (Fransızca). chez les libraires associés. s. 997.
- ^ Bonifacius, Gams Pius (1931), Series episcoporum Ecclesiae catholicae, quotquot innotuerunt a beato Petro apostolo. Cz.1, Hiersemann K. W., s. 441, 4 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi6 Mayıs 2025
- ^ Quien (O.P.), Michel Le (1740). Oriens christianus: in quatuor patriarchatus digestus : quo exhibentur ecclesiae, patriarchae caeterique praesules totius orientis (Latince). ex Typographia Regia. ss. 453-454.
- ^ Annuario Pontificio 2013 (Libreria Editrice Vaticana 2013 978-88-209-9070-1), s. 871