Podalia (Likya)
Grekçe: Ποδαλία veya Ποδαλαία Ποδαλλία ya da Ποδάλεια | |||||||||||
  Podalia Türkiye haritasındaki konumu. | |||||||||||
| Konum | Söğle, Elmalı, Antalya, Türkiye | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bölge | Likya | ||||||||||
| Koordinatlar | 36°40′27″N 30°02′11″E / 36.6741°K 30.0364°D | ||||||||||
| Tür | Yerleşim yeri | ||||||||||
| Sit ayrıntıları | |||||||||||
Podalia (Likya)
 | |||||||||||
Podalia (Grekçe: Ποδαλία), aynı zamanda Podalaea veya Podalaia (Ποδαλαία), Podallia (Ποδαλλία) ve Podaleia (Ποδάλεια) olarak da yazılan, antik Likya'da, birçok antik yazar tarafından bahsedilmiş bir kenttir.
İsim
[değiştir | kaynağı değiştir]Podalia (Antik Yunanca: Ποδαλία), eski Likya'da yer alan bir kasabaydı ve çeşitli antik yazarlar tarafından bahsedilmiştir.
İsimlendirme Farklılıkları:
- William Smith'in "Dictionary of Greek and Roman Geography" (1854) adlı eserde "Podalaea" adıyla geçmektedir.[1]
- Daha yakın tarihli olan "Princeton Encyclopedia of Classical Sites" (1976) ise bu kasabadan "Podalia" olarak bahseder.[2]
- "Encyclopædia Britannica"nın 1902 baskısında ve David Cunliffe Pointer tarafından da "Podalia" formu kullanılmaktadır.[3]
Bu durum, antik yerleşim yerlerinin adlandırılmasında zaman içinde farklılıklar olabildiğini veya farklı kaynakların farklı transliterasyonları tercih edebildiğini göstermektedir. Ancak, genel olarak modern bilimsel literatürde "Podalia" formunun daha yaygın olarak kabul gördüğü anlaşılmaktadır.[4] .
Podalia kenti, Yaşlı Plinius'un Naturalis Historia (Doğa Tarihi) adlı eserinde,[5] Hierokles'in Synecdemus adlı coğrafi listesinde ve Notitiae Episcopatuum (Piskoposluk Listeleri) gibi kaynaklarda[6] "Podalia" olarak adlandırılmaktadır.
Sit alanı: Tartışmalar ve Kanıtlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Antik kent Podalia'nın kesin konumu, uzun süre arkeologlar ve tarihçiler arasında bir tartışma konusu olmuştur. Ancak güncel bilgiler, kentin büyük olasılıkla Antalya ilinin Elmalı ilçesinin 13 km güneydoğusundaki Söğle'de bulunduğunu işaret etmektedir.[7]
Smith, Charles Fellows'un Podalia'nın konumunun günümüz Antalya ilinin Elmalı ilçesine bağlı Eskihisar yakınlarında olduğunu ve burada antik Kiklop tipi şehir surları ile kaya mezarları kalıntılarının bulunduğunu belirten teorisini raporlar, ancak bu durum daha sonraki kanıtlarla desteklenmemiştir.[7]
Öte yandan, daha yakın tarihli Princeton Encyclopedia hem Eskihisar, hem de Podalia'yı Armutlu'ya yerleştiren başka bir teoriyi kanıt eksikliği nedeniyle reddetmektedir. Ansiklopediye göre daha iyi bir teori, kentin Elmalı'nın 16 km güneyinde, Avlan Gölü'nün kuzeybatı köşesindeki bir tepede, hala Podalia veya Podamia olarak adlandırılan bir yerde bulunduğudur. Burası, batı tarafında iyi korunmuş, kesme taşlardan yapılmış dairesel bir duvarla çevrili olup, içinde küçük bir kule ve bol miktarda işlenmemiş yapı taşı bulunmaktadır. Ayrıca iki küçük kaya mezarı da mevcuttur. Tepede Helenistik ve daha sonraki döneme ait çanak çömlekler, aşağıdaki ovada ise bazı Erken Tunç Çağı parçaları bulunmuştur. Ancak bu kalıntılar, bir şehir yerleşiminden ziyade daha çok askeri bir kaleyi akla getirmektedir.[7]
Princeton Encyclopedia'ya göre, Söğle yaylasındaki bir sit alanı oldukça farklı bir karaktere sahiptir. Köyün kenarında, kuzey tarafı güneye göre daha alçak olan bir tepe, Erken Tunç Çağı'ndan Bizans dönemine kadar uzanan bol miktarda çanak çömlek parçalarıyla doludur. Köyde ise şehirsel yerleşime dair çok sayıda kanıt bulunmaktadır: sunaklar, adak taşları, oyma bloklar ve Roma ve Bizans dönemlerine ait yazıtlar. Burası şüphesiz bir şehir yerleşimidir ve Podalia'dan başkası olamaz. Likya'nın bu kısmında sadece iki şehir bilinmektedir: Podalia ve Choma. Choma ise artık Elmalı'nın güneybatısındaki Hacımusalar ile kesin olarak belirlenmiştir. Elmalı ovası, güneyde ve kuzeydoğuda olmak üzere iki farklı, verimli bölümden oluşur; güneyde Choma ve biraz daha güneybatısında Comba yer alırken, kuzeydoğu ovası boş kalmaktadır.[7]
Bu detaylı analizler ve bulunan arkeolojik kanıtlar, Podalia'nın büyük olasılıkla Söğle'de bulunduğunu güçlü bir şekilde desteklemektedir.
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Yazıtlara göre, MS 2. yüzyılda Podalia, ünlü hayırseverlerden Rhodiapolis'li Opramoas'tan yardımlar almıştır ve Kyaneai'li Jason'ı da onurlandırmıştır. Bu durum, Podalia'nın bölgedeki diğer önemli şahsiyetler ve şehirlerle ilişki içinde olduğunu ve bazı hayırseverlik veya destek ağlarına dahil olduğunu göstermektedir. Opramoas, Likya Birliği'nin önemli ve zengin bir vatandaşı olarak bilinir ve birçok Likya şehrine yardım etmiştir. Jason'ın onurlandırılması da onun Podalia için önemli bir figür olduğunu veya şehre fayda sağladığını işaret edebilir.
Podalia'ya ait bulunabilen çok az sayıdaki sikke, III. Gordianus dönemine (MS 238-244) aittir. Bu, şehrin Roma İmparatorluğu döneminde, özellikle 3. yüzyılın ortalarında sikke basma yetkisine sahip olduğunu veya en azından bu dönemde aktif bir ekonomik faaliyete sahip olduğunu göstermektedir. Sikke sayısının azlığı, şehrin nispeten küçük veya kısa ömürlü bir refah dönemine sahip olabileceğine işaret edebilir.
Piskoposluk
[değiştir | kaynağı değiştir]Podalia, zamanla bir Hristiyan piskoposluk merkezi haline gelmiştir. Roma Likya eyaletinin başkenti olan Mira'nın (Myra) metropolitliğine bağlı bir suffragan (bağlı) piskoposluktu.
Piskoposları ve Katıldıkları Konsiller
[değiştir | kaynağı değiştir]- Piskopos Kallinikos: Birinci Konstantinopolis Konsili'ne (MS 381) katılmıştır. Bu konsil, Hristiyanlık tarihindeki en önemli ekümenik konsillerden biridir.
- Aquilinus: MS 458'de Lycia piskoposlarının Bizans İmparatoru I. Leo'a (Trakyalı) İskenderiyeli Proterius'un cinayeti hakkında gönderdiği mektubun imzacılarından biriydi. Bu olay, dönemin Kilise içindeki önemli tartışmalarını ve siyasi çalkantılarını yansıtır.
- Piskopos Ioannes (I): MS 536'da Konstantinopolis Patriği Menas tarafından düzenlenen bir sinoda katılmıştır.
- Piskopos Ioannes (II): MS 879'daki I. Fotios'un Konstantinopolis Konsili'ne katılmıştır.
Bu bilgiler, Podalia'nın geç antik dönemden Orta Çağ'a kadar önemli bir dini merkez olarak varlığını sürdürdüğünü ve piskoposlarının Hristiyanlığın erken dönemlerindeki önemli konsil ve sinodlarda aktif rol oynadığını göstermektedir. Şehrin konumu hakkındaki belirsizliklere rağmen, piskoposluk kayıtları Podalia'nın Likya'daki dini haritada belirgin bir yer tuttuğunu ortaya koymaktadır.
Artık yerleşim yeri olmayan bir piskoposluk olan Podalia, bugün Katolik Kilisesi tarafından unvanlı bir piskoposluk olarak listelenmiştir.[8]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Smith's Dictionary of Greek and Roman Geography:Podalaea 23 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ G.E. Bean, "Podalia" in Richard Stillwell et alii (editors), The Princeton Encyclopedia of Classical Sites (Princeton University Press, 1976) 9 Temmuz 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ E.H. Bunbury, "Lycia" in Encyclopædia Britannica, 1902 22 Ocak 2025 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ David Cunliffe Pointer, "The Lycian Federation".
- ^ Pliny, Natural History, book 5, chapter 28 13 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ Hieroclis synecdemus et notitiae Graecae episcopatuum, Gustav Parthey (editor) (Berlin 1866).
- ^ a b c d "The Princeton Encyclopedia of Classical Sites, SAALBURG Bad Homburg v.d.H., Germany., SÖĞLE ("Podalia") Lycia, Turkey." www.perseus.tufts.edu. 3 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2025.
- ^ Annuario Pontificio 2013 (Libreria Editrice Vaticana 2013 978-88-209-9070-1), p. 954
| Otorite kontrolü |
|
|---|
