Konstantina
Grekçe: Κωνσταντία veya Κωνσταντίνα | |||||||||
  Konstantina Türkiye haritasındaki konumu. | |||||||||
| Diğer adı | Tüm isimleri | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Konum | Viranşehir, Şanlıurfa, Türkiye | ||||||||
| Bölge | Mezopotamya | ||||||||
| Koordinatlar | 37°13′44″N 39°45′21″E / 37.229021°K 39.755832°D | ||||||||
| Tür | Yerleşim yeri | ||||||||
| Sit ayrıntıları | |||||||||
Mezopotamya Antakyası
 | |||||||||
Konstantina veya Constantia (Grekçe: Κωνσταντία veya Κωνσταντίνα), Mezopotamya'daki Osroene eyaletinde, Nisibis (Nusaybin) ile Carrhae (Harran) arasındaki yol üzerinde, Edessa'dan (Şanlıurfa) çok da uzak olmayan, oldukça önemli bir kasabadır. Nisibis'ten ayrıldıktan sonra Dara'nın kuruluşuna kadar dux Mesopotamiae'nin (Mezopotamya Dükü'nün) ikametgâhıydı.[1]
İsimlendirme Çeşitliliği ve Kökeni
[değiştir | kaynağı değiştir]Kentin adının yazılışında ve tanındığı isimlerde önemli farklılıklar bulunmaktadır:
- Constantia veya Konstantia (Κωνσταντία)[2]
- Constantina veya Konstantina (Κωνσταντίνα)[3]
- Antoninopolis[4]
- Nicephorium veya Nikephorion (Νικηφόριον)[5]
- Maximianopolis (Μαξιμιανούπολις)[4]
- Constantinopolis in Osrhoene[6]
- Tella ve Antiochia Arabis[7]
- Mezopotamya Antakyası (Grekçe: Ἀντιόχεια τῆς Μεσοποταμίας – Antiocheia tes Mesopotamias)[8]
- Arabistan Antakyası (Grekçe: Ἀντιόχεια ἡ Ἀραβική – Antiocheia e Arabike)[9]
Plinius'a göre Büyük İskender'in ölümünden sonra Seleukos I Nikator tarafından kurulmuştur. Bizans tarihçisi John Malalas'a göre şehir, Pers saldırısı ve deprem sonucu yıkılan eski Maximianopolis'in yerine Roma İmparatoru I. Konstantin tarafından inşa edilmiştir.
Yaşlı Plinius'a göre, kent Büyük İskender'in ölümünden sonra I. Selevkos Nikator tarafından kurulmuştur.[8] Ancak Bizanslı tarihçi Ioannes Malalas'a göre, şehir Roma İmparatoru I. Konstantin tarafından, daha önce bir Pers saldırısı ve depremle yıkılmış olan eski Maximianopolis'in yerine inşa edilmiştir.[10]
Tarihsel Önemi ve Dini Rolü
[değiştir | kaynağı değiştir]- Jacob Baradaeus: Şehrin yakınında doğmuş ve yakındaki bir manastırda keşişlik yapmıştır. Anti-Kalcedon (Chalcedon Karşıtı) bir figür olan ve Kadim Süryani Ortodoks Kilisesi'nin (diğer adıyla Yakubi Kilisesi) temellerini atan Süryani Hristiyan lideri ve misyoneridir.[11]
- Piskoposluk Merkezi: Constantina ve Tella adları altında, Edessa'ya bağlı bir piskoposluk merkeziydi. Bazı erken dönem piskoposlarının isimleri günümüze ulaşmıştır; örneğin 445'teki Antakya Sinodu'na katılan Sophronius.[12]
- Titular Makam: Günümüzde artık yerleşik bir piskoposluk merkezi olmasa da, Constantina adı altında Roma Katolik Kilisesi'nin boş bir titular (unvanlı) makamı olarak varlığını sürdürmektedir.[13]
- Arap Fethi: Şehir, 639 yılında Araplar tarafından fethedilmiştir.[11]
Günümüzdeki Konumu
[değiştir | kaynağı değiştir]Günümüz Türkiye'sinde, Şanlıurfa ilinin Viranşehir ilçesinin, antik Constantina kentinin kalıntılarına ev sahipliği yaptığı düşünülmektedir.[7][14]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Procopius, de Aedificiis 2.5.
- ^ Hierocles. Synecdemus. Vol. c. 714.
- ^ Suda, s.v.
- ^ a b Smith 1854, ss. 656–657
- ^ Bizanslı Stefanos. Ethnica. s.v.
- ^ Kalkedon Konsili'ne katılan Piskopos adında adlandırılmıştır; Evagrius Scholasticus, Ecclesiastical History, (Smith 1854, ss. 656–657).
- ^ a b Richard Talbert, (Ed.) (2000). Barrington Atlas of the Greek and Roman World. Princeton University Press. s. 89 ve dizin notları eşlik ediyor. ISBN 978-0-691-03169-9.
- ^ a b Gaius Plinius Secundus. Doğa Tarihi. 6.117. .
- ^ Roaf, M.; T. Sinclair; S. Kroll; St J. Simpson (29 Ocak 2021). "Places: 874324 (Antiochia Arabis/Antoninopolis/Tella/Constantia/Maximianopolis)". Pleiades.
- ^ Malala, Chron. xii. s. 312.
- ^ a b Kazhdan, Alexander, (Ed.) (1991), Oxford Dictionary of Byzantium, Oxford University Press, s. 497, ISBN 978-0-19-504652-6
- ^
V.L. (1911). "Sophronius, bishop of Tella". Wace, Henry; Piercy, William C. (Ed.). Dictionary of Christian Biography and Literature to the End of the Sixth Century (İngilizce) (3. bas.). Londra: John Murray..
- ^ "Constantina (Titular See) [Catholic-Hierarchy]". 23 Kasım 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Lund Üniversitesi. Digital Atlas of the Roman Empire.
- Mavi Rehber, Türkiye, (978-0-393-32137-1 ), s. 585.
Atıf:
- Bu madde şu anda kamu malı olan Yunan ve Roma Coğrafya Sözlüğü'nden metin içermektedir. Smith, William, (Ed.) (1854–1857). "Constantia". Yunan ve Roma Coğrafya Sözlüğü (İngilizce). Londra: John Murray.